Wat mij echter het meest trof, was een ets over Hoogstraten die ik nog nooit gezien had; en ik ben een toegewijde liefhebber van 'het stadje met smaak' en wat ermee te maken heeft. De ets toont het kasteel van Hoogstraten en de omgeving, met hier en daar zelfs soldaten. Gelukkig staat boven aan de rand een tekst die duidelijk maakt waar het in feite over gaat. Die tekst is een hele mondvol; hij luidt:
'Warachtige afbeeldinge van het sterck ende geweldig Casteel van Hoogstraeten, met de gelegentheyt vande omliggende plaetsen ende hoe de nieuwe Bondgenooten daerinne belegert sijn worden // vanden Hooggeboren ende Machtigen Vorst den Aertshertoge Alberto; ende vanden Grootdadigen Vorst Mauritio sijn ontset worden den 10 Augusti 1603.
'Aertshertoge Alberto' is natuurlijk Aartshertog Albrecht, bij ons samen met zijn vrouw Isabella bekend voor het Twaalfjarig Bestand. 'Vorst Mauritio' is Prins Maurits van Nassau (1567-1625), een zoon van Willem van Oranje, de Stichter des Vaderlands, maar niet het mijne. De nieuwe bondgenoten zijn muitende Spaanse soldaten die zich in het kasteel verschanst hebben. Prins Maurits van Nassau ontzet die dus, kennelijk met de bedoeling ze bij zijn eigen troepenmacht in te lijven: we zijn in de Tachtigjarige Oorlog, en daarin is op dat ogenblik nog niets beslist, verre van zelfs. Overigens heeft de eerder kleine versterking van Maurits troepen de afloop van de oorlog niet bespoedigd: die zou pas in 1648 aflopen, met de 'Vrede van Münster', ook wel de 'Vrede van Westfalen' genoemd.
Het kasteel staat in het midden van de ets, dat is duidelijk. Aan de rechterkant zie je de oprukkende troepen van de prins, in de rechterbenedenhoek zijn schermutselingen met de vijand aan de gang: die vijand zijn de soldaten van Albrecht, wiens kamp zich helemaal links bevindt.
Vanaf het kasteel vertrekt een weg met bomen naar het westen, naar de linkerkant van de ets: dat is wat nu de Lindendreef heet. En echt op de rand staat de Sint-Katharinakerk, die toen nog maar zo'n zeventig jaar oud was. Merkwaardig is wel dat de toren niet zo hoog uitvalt als hij in werkelijkheid is: hier kloppen de verhoudingen niet helemaal.
Warachtige afbeeldinge van het ... Casteel van Hoogstraeten
En zo krijg je geheel onverwacht een stukje getekend verslag van een oorlog van meer dan vierhonderd jaar geleden, een oorlog die bepalend zou zijn voor de rest van de geschiedenis van de Nederlanden: de scheiding van die landen wordt inderdaad definitief in 1648. En vanaf dan kun je spreken van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. Tegenwoordig zou je een foto onder ogen krijgen, maar zover waren we toen nog niet. Nu wel: fotografie is een kunst geworden, en oorlogsvoering veel en veel wreder en rücksichtsloser dan ooit voordien. We gaan er inderdaad op vooruit!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten