Zoutleeuw, Sint-Leonarduskerk - muurschilderingen

In de Sint-Leonarduskapel zie ik tot mijn verrassing twee muurschilderingen: een boven de toegangsdeur, en een rechts boven de deur van de kluizenaarskamer. 'Vier heiligen in fresco' noemt de gids die ook. Het gaat over de Heiligen Servatius, Rochus, Albertus en Egidius. Het werk werd in 1995 gerestaureerd, maar desondanks zijn de heiligen moeilijk te herkennen. Uiterst links staat Servatius: die draagt een mijter, want hij was bisschop van Maastricht. Naast hem staat de heilige Rochus, patroon of beschermheilige van de pestlijders. Omdat hij zelf aan de pest geleden heeft, wordt hij afgebeeld met een open been, zonder lange broek dus. Hier zie je zijn twee blote benen (info: wikipedia). De derde is dan de heilige Albertus, ook Albertus Magnus genaamd. Hij was een geleerde, onderwees de filosofische en wetenschappelijke vakken van Aristoteles; een van zijn leerlingen was Thomas van Aquino. Albertus draagt een staf, waarschijnlijk als teken van zijn waardigheid en uitmuntendheid; hij werd overigens doctor universalis genoemd. Op de muurschildering is echter niet zoveel van hem te zien, net zoals van de figuur uiterst rechts, en dat is dan de Heilige Egidius. Die man was kluizenaar, en wordt vaak afgebeeld in het gezelschap van een hinde, die hem van melk voorzag. Ik dacht aanvankelijk dat het een hond was die van Egidius aandacht en liefde wou, maar de muil van het dier kan niet die van een hond zijn, wel van een ree. Het wil wel eens moeilijk zijn die heiligen te identificeren, maar als je zoekt naar typische dingen in hun voorstellingen, kom je al een eind ver. Op google kun je al eens wat vinden, maar niet alees.wat

Boven de toegangsdeur tot de kapel hangt een 'Laatste Oordeel' van Lodewijk Raets, uit ca. 1490, een schilder waarover google mij niet wijzer maakt. Mogelijk was hij van Leuven, een Brabander uit de streek. Op een regenboog zit Christus ten troon, geflankeerd door twee engelen: hij oordeelt over de mensen, over de goeden, de gelukzaligen, en de kwaden, de verdoemden. Maria, de Middelares, staat onder zijn rechtervoet, tegenover haar staan andere heiligen. Links gaan mensen in het maagdelijk wit gekleed het paradijs binnen, rechts varen een aantal naakte figuren ter helle, voor eeuwig reddeloos verloren. De gelovigen wordt opnieuw hun mogelijke toekomst voorgehouden, voorgespiegeld: beloning voor een goed leven, straf voor ongeloof en losbandigheid. Het doet me denken aan het 'Laatste Oordeel' in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Sint-Truiden: beter op tijd waarschuwen als je de mensen braaf, mak en gedwee wilt houden!

Lodewijk Raets, Laatste Oordeel, ca. 1490

Een laatste schilderij, geen muurschildering. Maar toch iets eigenaardigs: het is een grafmonument of 'memento'. Het gaat dan over het middenpaneel: wat op de achterzijde geschilderd werd, is op de voorzijde zichtbaar. Dit schilderij zou dateren van ongeveer 1530. Het beeldt de legende van Longinus uit, de Romeinse soldaat die met zijn lans in Christus' zijde stak. De gids gaat zo verder: 'De Heilige Catharina van Emmerich zag in een visioen hoe Longinus na deze daad genezen werd van een sterke bijziendheid, zich bekeerde en de godheid van Christus beleed'.

Longinus doorsteekt Christus zijde

Onder het schilderij hangt een tekst die je ook al in de gids kunt lezen:

'Hierleyt begrave M. Henrich van Steyroey, hij stierf int jaer XVC en LXV den XIJ dach Mey en joeffrouw Margriet Speken zij sterf int jaer XVCLXI den X augustus bidt voer die ziele Godts.

Zo zijn Hendrik en Margriet een beetje onsterfelijk.

De Sint-Leonarduskerk in Zoutleeuw: een belevenis! Het is niet zover, en er is veel interessants te zien - hoewel,  dat is subjectief. Maar wat wil een mens nog meer?

Veel informatie is te lezen en te vinden in:

Emiel Vandeput, pr. , De Sint-Leonarduskerk... Hart van Zoutleeuw,
Zoutleeuw, 1978 - Herziendrukken 1986,1996