zondag 15 januari 2023

Eugeen van Mieghem: Augustine Pautre - II

Augustine was een onuitputtelijke bron van inspiratie voor Eugeen van Mieghem: hij beeldde haar af in huis, tijdens haar dagelijkse bezigheden, wanneer ze met haar kind bezig was, in het mondaine leven, maakte portretten van haar, en vele naakten.

Een portret dat mij bijzonder treft, is 'Augustine dromerig' uit 1904. Ze stond bekend om haar schoonheid, en dat blijkt wel uit deze tekening: misschien is ze de wereld om zich heen vergeten, is ze alleen bij zichzelf, maar ze kan net zo goed rustig zitten te lezen: haar blik is naar beneden gericht. Het gaat hier niet om de blouse die ze aan heeft, noch om de precieze weergave van een prachtig kapsel. Van Mieghem is het hier te doen om de het beeld van haar mooie gezicht: mooie neus, dito mond en een kaaklijn die daar natuurlijk ook bij past. Ingetogen is dit portret alleszins, en geef toe, echt mooi was ze, de Augustine van Eugeen, die haar prachtig op papier gezet heeft.

Augustine dromerig, 1904, zwart krijt, 12,6 x 17,3 cm

Ik heb al gezegd dat het huwelijk Van Mieghem-Pautre niet in het geld zwom, en een model laten poseren kost ook geld. Dat probleem is op te lossen als je eigen vrouw bijzonder mooi is, en zo gebeurde: in het begin poseert Augustine schroomvallig met de borsten bedekt, maar na een tijdje gaat ze voluit, ook voor bevriende kunstenaars van Eugeen. In het onderstaande 'Augustine als model' is haar gezicht duidelijk te herkennen, net zoals haar schroomvalligheid: met haar rug naar de toeschouwer kijkt ze eigenlijk een beetje weg: zacht en teder zit ze daar, zeker niet als de laatst verkozen Miss Universe. Mooi vind ik deze krijttekening.


Augustine als model, gekleurd krijt, ca. nov 1904, 29,2 x 22,5 cm

Van een andere aard is het naakt met sigaret: ze zit en profil een sigaret te roken, met kousen die tot boven de knie komen, en aan een halsbandje hangt een camee, haar rechterborst is duidelijk zichtbaar. De sfeer doet me nog denken aan huizen voor meisjes van plezier, maar dat is wat ik er in zie, dat is mijn verantwoordelijkheid.

Augustine als model (met sigaret), gekleurd krijt, ca. nov 1904, 26,5 x 17 cm

Een staand naakt vind ik ook best geslaagd: Augustine staat weer van de toeschouwer afgewend, alsof ze verlegen zou zijn, te preuts en timide om haar voorzijde te tonen. Ze lijkt zich ook tegen de muur te willen verstoppen, maar het is natuurlijk wel Eugeen die haar zo heeft doen poseren. Je moet niet al je kostbaarheden zomaar op straat gooien, kan hij gedacht hebben. Maar waarschijnlijk vond hij het gewoon een mooie houding om te tekenen.

Augustine als model, 1904, gekleurd krijt, 29,5 x 17,5 cm

Ik heb bij De Reede een interessant boek gekocht: 'Eugeen Van Mieghem, 1875-1930, Augustine Pautre' van Erwin Joos. Het hoort niet speciaal bij deze tentoonstelling, het dateert al van 2015, maar de talrijke afbeeldingen maken het des te boeiender. En je krijgt in twee talen, Nederlands en Engels, een beschrijving van zijn carrière en hun levens. Voor een beter begrip: Erwin Joos is de specialist par excellence als het over Van Mieghem gaat. Hij is trouwens de curator van het 'Van Mieghem Museum', ook een bezoek meer dan waard.

Geen opmerkingen: