maandag 1 december 2014

Berlinde de Bruyckere: Lost

Een ander zeer sterk beeld op deze tentoonstelling (weer een installatie) is een dood paard dat met zijn linkervoorpoot opgehangen is aan wat je een galg kunt noemen. 'Lost' heet het, verloren dus. En wat het dier verloren is, tja, dat is nogal wat.

Een paard heeft de naam een edel dier te zijn, echte paardenliefhebbers spreken dan ook niet van zijn poten maar van zijn benen, en het heeft een hoofd. Hier is het van al zijn waardigheid ontdaan: de rechtervoorpoot  hangt zomaar wat in de ruimte, het hoofd krachteloos naar beneden, de ogen dichtgenaaid, in zijn bek helemaal geen tanden meer, ingewanden allemaal weg: dit dier heeft heel wat meegemaakt. Het is een gruwelijke voorstelling van dood en oorlogsgeweld, want daar is het paard bij Berlinde de Bruyckere het symbool bij uitstek voor. Tegelijk krijg je een voorstelling van wat die oorlog aanricht: je hoeft maar te kijken. En met wat voor een houding die oorlogen gevoerd worden: zonder respect voor wat dan ook: dieren, en mensen ook natuurlijk, zijn gewoon gebruiksvoorwerpen, kanonnenvoer is dan het woord.


Lost
 

Deerniswekkend paardenhoofd 


Verwoest

Het beeld staat opgesteld in een zeer ruime zaal, niets in de nabijheid: je kunt het van alle kanten bekijken en het laten binnendringen. Het is niet iets waar je vrolijk van wordt, maar dat is zeker ook niet De Bruyckeres bedoeling: verdriet is hier de passende emotie.

Voor 'In Flanders Fields' maakte de kunstenares in 2000 haar eerste installatie met paarden, maar die heb ik nooit gezien. Hoewel, daar kan verandering in komen: tegenwoordig staan die paarden in Antwerpen, in het Muhka. Overigens heeft ze wel vaker met paarden gewerkt: voor mij is ze daar bekend mee geworden. Dat monumentale 'Lost' hier heeft een verpletterende metaforische kracht: groter compliment kun je een kunstenaar in feite niet maken. De tentoonstelling in het Smak is dan ook niet te missen, in het geheel niet!





De installatie voor 'In Flanders Fields', nu in het Muhka

Geen opmerkingen: