Caravaggio in het Rubenshuis

Ik gaat naar het Rubenshuis voor de 'nieuwe' Van Dyck, dan nog eventjes het Groot Atelier binnen, want daar hangt een zelfportret van dezelfde schilder, en aan de rechterwand, helemaal van boven in de hoek, eigenlijk best ver weg, zie ik dan een schilderij waarvan ik op het eerste gezicht denk: 'Tiens, een Caravaggio in het Rubenshuis?' En als ik naar het plaatje met uitleg ga kijken, lees ik dat het inderdaad geen Caravaggio is, maar het werk van ene Gerard Seghers. Nooit van gehoord, van Gerard Segers. Dus dat wordt opzoeken: Google en Wikipedia schieten ter hulp. Seghers mag dan nu, zelfs voor geïnteresseerde leken als ikzelf, volkomen onbekend zijn, dat was hij zeer zeker niet in zijn tijd. Hij was Antwerpenaar, heeft geleefd in de eerste helft van de zeventiende eeuw (1591-1651), en was wel iemand toentertijd. Op zeventienjarige leeftijd was hij al meester van de Antwerpse Sint-Lucasgilde - hij was een vroeg talent - , maakte een reis naar Italië, en geraakt daar in de ban van de schilderstijl van Caravaggio: clair-obscur moet hem zeer erg aangesproken hebben.

Zo ook in 'De verloochening van Petrus': dat is uiteraard een nachtelijk tafereel. In het evangelie van Marcus zegt Jezus tegen zijn apostel: 'Voordat de haan twee keer kraait, zul je Me drie keer verloochenen.' Hij (Petrus) barstte in tranen uit.' Zo'n scene is natuurlijk par excellence geschikt om met licht en donker te werken, en dat is wat Seghers als caravaggist hier dan ook meesterlijk doet: een van de omstanders belicht met een kaars waarvan je de vlam niet volledig ziet, het gezicht van Petrus, die daardoor alle aandacht krijgt, en die schrikt van de woorden van de man die hem aankijkt en zegt: 'Jij bent ook een van hen'. Prachtig gemaakt in de stijl van Caravaggio, - je zou denken dat het een werk van hem is - maar een stijl kopiëren is natuurlijk niet bijster origineel.

Gerard Seghers, De verloochening van Petrus

Na 1630 wordt Seghers' werk lichter, en begint hij zeer duidelijk onder Rubensiaanse invloed te werken, wat duidelijk wordt in het schilderij 'Geloof, hoop en liefde'. Zelfs de gezichten lijken voor mij uit de werken van Rubens weggelopen. En weer deze conclusie: prachtig werk in de stijl van Rubens,maar als je zelf Seghers heet, is dat niet bijster origineel.

Gerard Seghers, Geloof, hoop en liefde

Een en ander neemt niet weg dat Seghers na de dood van Rubens (1640) de rijkste en bekendste schilder van zijn tijd was. Maar nu? Vergeten. Sic transit gloria mundi, zeiden de Ouden dan. . .