maandag 3 augustus 2020

Een echte Hopper in Turnhout?

In de Turnhoutse Warande loopt op dit ogenblik de tentoonstelling 'De nacht': schilderijen, etsen, foto's, als ze de nacht maar belichten, als ik het zo mag uitdrukken. Mijn kompaan had die al gezien, en 'totalement bouleversé' was hij niet echt. Ik ben toch maar gaan kijken: smaken verschillen, en bovendien had ik een foto van de tentoonstelling gezien die mij sterk aan Edward Hopper deed denken.

Dat Hopperse werk is geen schilderij, deze 'Summer Evening' uit 2012, wel een foto, gemaakt door de Nederlandse Laetitia Molenaar. Zij zegt zelf geïnspireerd te zijn door Hopper, en ze construeert dus foto's die zeer verwant zijn aan zijn werk. Uit de brochure leer ik dat ze eerst maquettes maakt van een omgeving, dan modellen in een studio fotografeert en ze ten slotte samenbrengt in een beeld. En dan krijg je wat een doek van Hopper zou kunnen zijn: de titel 'Summer Evening' suggereert ontspanning, genieten, een soort van geluk. Maar niets van dat alles in dit werk: het is donker natuurlijk, het licht komt van een 'peertje', en het koppel staat niet te daveren van geluk en vrolijkheid of harmonie: ze raken elkaar niet aan, hij kijkt naar haar, maar zij beantwoordt zijn blik niet. Een Hopperiaans thema is dit: mensen die geen contact kunnen maken, een soort van eenzaamheid laat Molenaar zien, net zoals Hopper. Wat hij geschilderd heeft, kan zij met fotografie ook bereiken, maar het is dus al gedaan.


Laetitia Molenaar, Summer Evening, 2012


Samen eenzaam zijn

Er hangt ook een houtsnede van Frans Masereel, 'L'aveugle' uit 1955. De blinde vrouw lijkt naar boven te kijken, naar de hemel, zeker niet naar de chaos die de stad onder haar is. Je ziet van alles: vuurwerk links, een vrouwenfiguur die zelfmoord pleegt door zich te pletter te storten, een naakte vrouw die de stad verlicht, een ironische variatie op het Vrijheidsbeeld kun je in haar zien, rechts vlucht een moeder met kind uit de stad weg, op de voorgrond unheimische figuren met zwart gezicht, schuin links daarboven een vrouw die een ruiker aangeboden krijgt, naast haar een alziend oog? Niet voor niets dat de vrouw op haar balkon naar boven kijkt, je zou haast zeggen dat ze zich gelukkig mag prijzen dat ze wat zich onder haar afspeelt niet kan zien.


Andere namen die ook vertegenwoordigd waren: Nel Aerts, Léon Spilliaert, zelfs Goya! Niet alles vond ik de moeite, de belichting was zeer spaarzaam - dat heb je met 'De nacht' - en hier en daar een stoel, dat zouden mensen die slecht ter been zijn ook wel appreciëren. Maar er was wel wat te zien, in deze nacht.

Geen opmerkingen: