maandag 23 juli 2018

Dromen van parelmoer II - Mu.ZEE oostende

Er hangen ook een aantal tekeningen op deze tentoonstelling, en een ervan staat me onmiddellijk erg aan: virtuoos getekend, veel beweging en dynamiek erin, ze doet me aan Rubens denken. Maar de titel ervan is 'Kopie naar Eugène Delacroix 'Studie voor een leeuwenjacht' - omstreeks 1885 (?) - zwart krijt op papier' Maar als je je catalogus verder doorploegt, lees je dat Delacroix zijn mosterd bij Rubens gehaald had. Dat vind je als geïnteresseerde leek natuurlijk leuk.


Kopie naar Eugène Delacroix 'Studie voor een leeuwenjacht'

Van een totaal andere aard is 'Skeletten twisten om een gehangene', humor van het macabere soort is dit. De twee twistende skeletten zijn vrouwen, de gehangene is een man: er komt een lange tong uit zijn mond, en op zijn witte jas hangt een bord, waarop 'Civet'. Dan komt een Frans woordenboek van pas: 'civet' betekent '(wild)ragout'. Daarom maken die twee skeletten ruzie: ze willen een lekker maal, en de dode zal afgekloven worden tot hij zelf ook nog maar een geraamte is. Wat kan er voor een geraamte op jacht nog lekkerder zijn! Tussen hen tweeën liggen de lege kleren van de vorige gehangene: daar is geen eten meer aan. Toeschouwers hebben de twee skeletten genoeg: links en rechts staan gemaskerden, belust op sensatie. De voorste rechts houdt meer dan een aardappelmesje klaar, alsof hij de ruzie eventueel in zijn voordeel wil beslechten! Ik kan me niet ontdoen van het gevoelen dat Ensor een nogal gecompliceerde houding tegenover de dood had: zoals er geraamten door zijn werk wandelen, niet normaal, denk je dan. Maar wie ben ik?
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

Skeletten twisten om een gehangene - 1891, olieverf op paneel

Maar zijn eigen milieu boeide hem net zo goed. Mooi is 'De oestereetster' of 'In het land van de kleuren'. Licht is dit schilderij door het tafellaken en de kleren van de vrouw, maar ook doordat het speelt in wat op tafel staat: de twee flessen, de karaf en de glazen. Dat schijnt voor Ensor ook een queeste geweest te zijn: hoe vang ik levend licht in al zijn nuances in een doek. Menig schilder heeft dat betracht, en alleen de allergrootsten slagen daarin. Ensor dus ook;


De oestereetster of In het land van de kleuren, 1891, olieverf op doek

Hetzelfde probeerde hij zowat tien jaar vroeger, maar ik vind 'De oestereetster' beter geslaagd.


Oesters of Lichtstudie, 1882, olieverf op doek

Hoe sterk een schilderij kan worden door een lichtpartij, hoe het daardoor diepte krijgt, toont 'Het burgersalon' of 'Een salon (impressie)' uit 1881. Twee dames zitten in de stilte van hun besloten salon te handwerken: rust die verlicht wordt door het open gordijn. Zo stel je je de negentiende-eeuwse interieurs voor: eerder luxueus, en vooral rustig. La belle epoque, met andere woorden.


'Het burgersalon' of 'Een salon (impressie)', 1881, olieverf op doek

Naar Oostende gaan om de Antwerpse Ensorcollectie te gaan bekijken: zeker de moeite. Ik heb er in ieder geval van genoten van een van onze grootste schilders.

Geen opmerkingen: