dinsdag 26 februari 2019

De klaprozen van Lau de Vries

Afgelopen week, van 15 tot 23 februari kon je in Campus Blairon Turnhout naar een kleine tentoonstelling over de Eerste Wereldoorlog gaan: 'Nooit meer oorlog herdenken' heette die. Het was een initiatief van 'demens.nu', en het 'Huis van de Mens - Turnhout' werkte natuurlijk vol overtuigend mee. Of het storm gelopen heeft, weet ik niet, maar dat het een lovenswaardig evenement was, daar ben ik wel zeker van.

Er waren ook 6 schilderijen van Lau de Vries te zien: antioorlogswerken zijn het, met telkens een klaproos erin verwerkt: zeggen dat de 'poppy' voor vrede staat, is water naar de zee dragen. Ondertussen: kleine interessante doeken zijn het. Zeer geslaagd vind ik 'Explosie': een klaproos ontploft, en laat onder andere veel bloed en scherven achter, of hoe tere schoonheid door oorlog finaal vernietigd wordt.


Explosie

'In Vlaamse velden' toont op de voorgrond klaprozen en andere begroeiing, maar die staan voor een drukkend rode heuvel, waarop een dode boom en waarboven een grijze hemel: leed verdriet, dood in een eenvoudig beeld dat mij echt raakt.


In Vlaamse velden

Rood komt ook in het volgende schilderij terug, in de bakstenen muren - of wat daarvan overblijft - en in de klaproos die ook niet meer ongedeerd is, maar ze is er nog en niet ontploft: veel krijgt de oorlog kapot, maar niet alles, niet de allerlaatste hoop.


War Poppy tussen het puin

Er hing nog een schilderij met een klaproos, maar dat had dit keer niet met oorlog te maken: 'Amaryllis' heet het, en achter de klaproos zie je de tekst van 'Zeer kleine speeldoos', een gedicht van Paul van Ostaijen tot de kleine Amaryllis gericht: zij is te speels en wordt daarom op het einde van het vers 'wijsneus' genoemd. Twee bloemen voor de prijs van een, zou je kunnen zeggen, en dan krijg je nog een vrolijk kunstwerk nog ook.





Amaryllis


Besluit: Laus klaprozen zijn zeker en bezoek en het zorgvuldig bekijken waard. Jammer dat ze alweer weg zijn.

dinsdag 19 februari 2019

Het Vennengebied: winterwandeling

Mijn ouders plachten te zeggen dat februari altijd drie zomerse dagen had, en mijn schoonmoeder goot diezelfde weerwijsheid in een versje: 'Februari is nooit zo fel, of het geeft zijn drie zomerse dagen wel.' Met die wetenschap ben ik opgegroeid, maar mijn eigen kinderen kennen deze spreuk niet meer, wat dan natuurlijk aan de ouders ligt. Nu hebben we die drie (of meer) dagen al gehad, en de maand is nog niet uit. Je kunt van een weerfenomeen de klimaatverandering niet afleiden, maar het blijft een feit dat we al een aantal jaren na elkaar geen noemenswaardige winter meer hebben gehad.

Gisteren (17.02) was een uitgelezen dag: ik met zoon en kleindochter naar de Klein Engelandhoeve. Best veel volk was er: alsof heel Turnhout en omliggende percelen het huis uitgejaagd was, op het parkeerterrein geen plaats meer. Ook opvallend wat Nederlandse nummerplaten: bovenste beste benedenmoerdijkse buren allicht. Wat zon, blauwe lucht, zalig temperatuurtje en veel licht met een mens doen: voor licht en warmte leveren we al eens een inspanning, zeker na een lange tijd grijsheid!

En wij dus op wandel. Het eerst wat mij opvalt is het Schaddenkot, uit
Retie, een lemen gebouwtje uit 1771, waarin schadden werden bewaard, en dat kun je nog beschouwen als een soort van turf van mindere kwaliteit. Vorig jaar was dat kot nog niet af, maar nu is de voorgevel mooi wit gekalkt.


Schaddenkot uit Retie, 1771, nu in het Vennengebied

We komen voorbij mijn vertrouwde plaatsen: het Koeven onder andere. Veel leven is daar nog niet te bespeuren: in de verte Canadese ganzen, maar enkele zangvogels laten zich al ongeremd horen, die zijn kennelijk ook blij met de drie zomerse dagen in februari. Op het uitkijkpunt kun je ook een poëtische impressie van Geert de Kockere lezen. 'Een ven is een spiegel/ in het landschap/ een weerspiegel/ waarop eenden drijven// In water dat hemelsblauw is/ herfstig grijs/ of bewolkt als een bonte koe'. Mooi de omgeving gevat, Geert.


Het Koeven


Natuur poëtisch verwoord

Dan lopen we een eindje langs de Langvenstraat en willen dan links afslaand vlotjes het bos in gaan: over een gracht ligt een bruggetje voor wandelaars en rolstoelen, maar bij het begin ontbreken er twee planken, zodat mijn scootmobiel daar dienst weigert. Maar ik stap uit, Jasper duwt en zo kunnen we onze weg verderzetten. Ik heb dat mankement al eens gesignaleerd, maar daar is kennelijk nog geen gevolg aan gegeven, wat jammer is. Minder mobiele mensen hebben ook recht op hun portie bos in het Vennengebied: ik zal niet zeggen dat dat een mensenrecht is, maar wel een van een echte Turnhoutse liefhebber van het gebied.

De weg door het bos, laten we die maar het bospad noemen, is wat hij moet zijn: niet te breed, niet te smal, best doenbaar met de scootmobiel, en af en toe neig je naar rechts of links: boomwortels steken her en der de kop op.


Het bospad, ook geschikt voor scootmobiels

En zo komen we op het pad waar ik verleden november gefotografeerd ben voor 'Natuurpunt', en die foto in het tijdschrift heeft mijn ontzag bij familie en kennissen naar ongekende hoogten gejaagd: ik zou er van naast mijn schoenen gaan lopen zijn, maar gelukkig bestaat dat gevaar niet, want ik heb ms (op  milde wijze)! Praise the Lord! En we zien weer het Schaddenkot van bij het vertrek, en dat blijkt een mooi herkenningspunt in het landschap te zijn: zoals Leo Plezier schreef, en de volksmond zegt 'Wit is altijd schoon!'


Wit is altijd schoon

Een en ander vraagt om een Schuppen Boer in Klein Engelandhoeve, wat ons best smaakt. Kleindochter Han heeft haar eigen drinken bij zich: levengevend water. En zij kijkt zich de ogen uit naar zoveel volk, en test of de zwaartekracht ook daarbinnen werkt door elk bierviltje dat ze te pakken krijgt te laten vallen: haar vader is wetenschapper, en ook deze appel valt niet ver van de boom, maar het kan zijn dat ik hier tot voorbarige conclusies kom. Opa raapt die viltjes na een tijdje op, legt ze buiten haar bereik, en probleem opgelost, en zo heb ik nog eens bewogen en ben door de knieën gegaan, allemaal door en voor dat kleine meisje!


Han, de jongste Van Bourgognie (11 maanden)


Benieuwd naar Papa kijkend: wat gaat hij nu weer doen, de grapjes?

Je dient aan het einde van zo'n namiddag te zeggen: 'Voldaan keerden wij huiswaarts'. En dat deden wij, en doe ik dan ook, bij dezen.