Granada - 2

Zeer mooi zijn de Palacio de los Leones en de Patio de los Leones (het Leeuwenhof). Een fontein wordt ondersteund door 12 ruw uitgehouwen stenen leeuwen uit de elfde eeuw; de oorsprong ervan is onbekend. Water speelt overigens een belangrijke rol in de islamitische voorstelling van het paradijs. Het plein wordt omgeven door sierlijke gangen met ranke zuilen: 124 in totaal. Het doet erg denken aan de kloostergangen in Europa, maar bij ons zijn de kapitelen vaak beeldhouwwerken die Bijbelse verhalen uitbeelden: de zondeval, de geboorte van Christus, het offer van Abraham. Niet zo in de islamwereld: weer krijg je non-figuratieve versiering, of verzen uit de koran. Die zien er zo nieuw uit, dat het lijkt alsof die zuilen nog maar onlangs zijn geplaatst.

De fontein met de 12 leeuwen uit de 11de eeuw

Een rijtje van de 124 ranke zuilen

De mooie, zo goed als nieuwe versieringen

In de 'Sala de los Abencerrajes' zien we een prachtig gewelf met mozarabische decoratie: in onze cultuur zouden we dat maniërisme of extreme rococo noemen. De koepel is tezelfdertijd stervormig als achtpuntig, en aan de zijkanten lijkt wel een soort van kleine stalactieten te zitten, terwijl hoger in de koepel sterretjes worden gevormd: een zeer kunstzinnig geheel ontstaat zo. Dit werk vormt in de moslimtraditie de verbinding tussen de vierkante aarde en de polygonale hemel: veel wat je in deze gebouwen ziet, heeft een symbolisch-religieuze betekenis. Je vraagt je ondertussen wel af hoeveel werkuren dat gekost moet hebben. Maar de wetenschap dat de ambachtslui een hogere waarheid uit aan het beelden waren, versterkte waarschijnlijk hun motivering.

De kunstige achthoekige koepel

De 'Sala de los Reyes' (Zaal van de Koningen) zorgt dan weer voor een kleine verrassing: daar vind je toch afbeeldingen van menselijk en dierlijk leven, schilderingen vermoedelijk uit het einde van de 14de eeuw. Mogelijk was dat een christelijke kunstenaar die voor de Moren werkte, maar zeker is dat niet. Je ziet een liggende leeuw aan de ketting, een ekster, een liggende haas, een springende haas en een paard met ruiter dat wegspringt; van de ruiter zie je alleen de rechhtervoet en een stukje been. Heel dit tafereel is overigens op leer geschilderd. Was dat in opdracht van een kalief die afbeeldingen van het menselijk bedrijf ook wel best leuk vond? Dat blijft in het ongewisse. Maar het hier is wel opvallend.

Figuratieve schilderkunst

Een mooi beeld is ook het gebouw van de 'Sala de la Barca', Zaal van de Zegening, die weerspiegeld wordt in het water dat ervoor ligt. De juiste religieuze betekenis ervan herinner ik me echter niet meer. De islam is een woestijngodsdienst, en in een dergelijk gebied is water eerder zeldzaam. Daarom stellen de moslims zich het paradijs vaak voor met de aanwezigheid van veel water: dat moet voor hen echt hemels zijn. In de Koran 9.72 staat het volgende te lezen: 

'Allah heeft aan de gelovige mannen en de gelovige vrouwen tuinen beloofd, waaronder rivieren stromen, om daarin te verblijven, en goede woningen in tuinen van eeuwige verblijfplaats; en het beste van alles is het welbehagen van Allah; dat is de grote prestatie.'

De weerspiegeling van het gebouw van de Sala de la Barca

En zo beëindigen we onze bezoeken aan de moslimmonumenten van Andalusië. Zeer mooi zijn die, en als je er over nadenkt, van een meer zuivere spiritualiteit dan wat wij uit onze katholieke traditie kennen. Ik ben eigenlijk best tevreden dat ik de islam op deze manier beter heb leren kennen: een verrijking, ook voor iemand die geen aanhanger is van enige godsdienst. Maar voor zoekende mensen behoor je respect te hebben.

Granada - 1

Na Sevilla en Cordoba doen we vandaag de derde 'must see' aan : Granada en het Alhambra. In de moderne stad, die ook alweer 234.000 inwoners telt, komen we nauwelijks. Wat we willen zien is het beroemde Alhambra: de naam komt van Qalat-al-Hamra, wat 'het Rode Kasteel' betekent, vanwege de kleur van de muren. Dat kasteel is gelegen op een heuvel, waardoor een Moorse dichter het beschreef als 'de kroon op het hoofd van Granada'. De ligging is natuurlijk ook uitermate strategisch: je hebt een uitstekend zicht op de omgeving en eventueel naderende vijanden.

De laatste Moorse stadsmuur

Granada aan de voet van de Alhambra-heuvel

Het Alhambra is wel het mooiste aan Moorse kunst wat ik hier gezien heb: versieringen met Koranverzen, non-figurtieve vormen zoals we ze nog gezien hebben, maar heel dichtbij hier, letterlijk tastbaar.

Non-figuratieve versieringen

Non-figuratief en Koranverzen

In de 'Salon de los Ambajadores' stond vroeger de troon van de kalief. Dat is dan ook een grote indrukwekkende zaal: de ambassadeurs werden geacht onder de indruk te zijn en zich klein te voelen als zij de heerser naderden. Dat is een tactiek die de machtigen der aarde eerder al toepasten, al van bij de Romeinen met hun basilica's, die ook letterlijk koningszalen zijn.

 

De ambassadeurszaal met haar hoge zoldering

Die zaal heeft ook een zeer merkwaardige koepel: die is versierd met 8000 (!) stukjes hout in verschillende kleuren die sterren vormen. Volgens het islamitische geloof staan die sterren op zeven niveaus voor de zeven hemelen die de gelovigen moeten passeren vooraleer ze het islamitische paradijs kunnen bereiken. Het paradijs ligt volgens de islam boven de zeven hemelen, vlak onder de troon van Allah: hij blijft natuurlijk de allerhoogste. Als de gelovige moslim door de centrale cirkel gaat, is hij in het paradijs.

Symbolische voorstelling van de toegang tot het paradijs.

In het Alhambra zie je niet alleen zeer kunstige bouwkunst, maar kun je ook nog bijleren over het islamitische geloof: je krijgt die uitleg van de gids, en je zoekt thuis zelf op wat de betekenis van een en andere is: zo heb je twee keer plezier aan je reis. En de tweede keer is voor hetzelfde geld!

Ronda - 2

Ronda is niet alleen natuur, Ronda is ook cultuur. Authentieke Spaanse dan. In de 'Alameda del Tajo' staat een beeld van een stijlvol geklede vrouw: 'Dama Goyesca' heet het. Dan vraag ik me natuurlijk af wat dit beeld met Goya te maken heeft. Op het einde van de 18de eeuw heeft Goya nogal wat schilderijen over stierengevechten en daarmee gepaard gaande pracht en praal gemaakt. Toen hij deze werken voor de adel schilderde, waren kleurrijke weefsels de mode, en passende accessoires zoals schoenen, waaiers en haarstukjes. Sinds 1954 zijn de dames van Ronda de officiële vertegenwoordigers van de stad. Elke jaar wordt een eerste Dama Goyesca gekozen: zeer respectabel moet ze zijn, en alom geliefd in Ronda. Zij is de leider van veertien jongere Damas Goyescas. Die dames zijn zo populair dat in 2009, tegenover het standbeeld van Pedro Romero, Ronda's beroemdste stierenvechter, het beeld 'Dama Goyesca' werd ingehuldigd. De stad is kennelijk trots op haar identiteit.

 Dama Goyesca - La Ciudada - La Mujer Rondeña

Onze laatste halte in Ronda is de stierenvechtersarena: Spaanser kun je het niet hebben. Voor het gebouw staat een beeld van een forse stier: je kunt je niet vergissen.

Het embleem van de arena

Deze arena is de oudste van Spanje: ze is gebouwd in 1785, en heeft een diameter van 66 meter. Vijfduizend toeschouwers kunnen het schouwspel volgen. We hebben het over de ongelijke strijd die zich afspeelt: de stier is bij voorbaat verloren, hij zal een vreselijke dood tegemoet gaan. Maar de mensen denken er hier zo niet over: het maakt een essentieel deel uit van hun cultuur, en voor afschaffen pleiten er hier maar weinigen. Tegenover de gevechten van de gladiatoren in het Colosseum is het natuurlijk en vooruitgang, maar dat is ook niet moeilijk. Gaia zal geen grote supporter zijn, dat is wel zeker. Ik vraag me af of ik zo'n schouwspel tot tot het einde zou kunnen uitzitten, gesteld dat ik er al heen zou willen gaan. Erg ethisch lijkt het me allemaal niet.

Wij in de arena, zonder stieren

De arena heeft ook een 'Museo Taurino', een 'stierenvechtmuseum' blijkt dat in het Nederlands te heten. Het laat zien dat de stier in Europa altijd al een rol gespeeld heeft: je ziet een afbeelding uit Knossos, waar jonge mannen over de stier heen sprongen, je ziet een barok schilderij dat de 'Ontvoering  van Europa' uitbeeldt, je ziet een afdruk van een affiche van Picasso die reclame moet maken voor een of ander stierengevecht. Een en ander schijnt te moeten impliceren dat stierengevechten toch niet zo vreemd zijn: de stier zat al vroeg in onze cultuur ingebakken, als ik dat zo mag formuleren. Of: de stier is natuurlijk een sterk symbool van viriliteit: zulke dieren verslaan brengt de mens weer aan de top van de piramide. Als we niet sterker zijn, dan toch veel slimmer! 

Tenslotte: er wordt in het museum ook hulde gebracht aan de twee beroemdste plaatselijke stierenvechtersfamilies: die van Pedro Romero en die van Antonio Ordoñez. Het is een wereld die wij niet kennen, maar wij konden ook wel eens wreed zijn tegenover dieren: denk aan kemphanengevechten, en ganzenrijden met levende dieren. Natuurlijk zijn die afgeschaft, maar wreedheid kan des mensen zijn vrees ik.

 

 

Knossos, over stieren springen

De ontvoering van Europa

Picasso, De Torero

Ronda - 1

De volgende stad op onze reis is Ronda: nooit van gehoord, wat kan daar te zien zijn? Maar dat valt bijzonder goed mee. Het is een kleinere plaats (35.000 inwoners), maar dat is niet zo speciaal. Ze is gebouwd op de twee zijden van een 100 m diepe kloof, die 'El Tajo' heet, in het Nederlands 'de snee'. De Rondanezen weten zelf ook dat dit een waardevolle toeristische troef is, want op het einde van de 'Alameda del Tajo', de 'Dreef van de Tajo' hebben zij een balkon gebouwd vanwaar je een prachtig uitzicht hebt over de streek. 't Is nog iets anders dan de Konijnenberg, dat zeker.

Een steile wand, met in de diepte een eerder groot huis

 De wijde omgeving, met in silhouet een zelfportret van de fotograaf

Het zogenaamde balkon, waar fotografen vruchtbaar werk verrichten

 

 

Een klein deel van de Moorse stadsmuur

Arabieren of Moren waren hier de baas tot in 1485: Ferdinand de Katholieke belegerde toen de stad, die na twintig dagen viel, en vanaf dan 'katholiek' werd.

Een onbetwiste blikvanger in de stad zelf is de 'Puente Nuevo', de nieuwe brug. Ze werd gebouwd tussen 1751 en 1793, en de pijlers hebben een hoogte van 98 meter: dat is dus een behoorlijke kerktoren. Geen wonder dus dat ze over dit bouwwerk meer dan 40 jaar gedaan hebben.

De Puente Nuevo

De pijlers van 98 meter 

Uitzicht op 'El Tajo', de snee

Natuurlijk wil je van zulke ruige natuur foto's maken: je zet je wandelstok tegen een van de bredere spijlen van de brugafsluiting, en je kan aan het werk. Na voldoende kiekjes stoot je onhandig tegen je stok, en die duikelt de diepte in: een verloren zaak, redding onmogelijk. In juli heb ik in de Warche, in Malmédy, ook eens een stok in de rivier gestoten - dat lijkt wel een van mijn hobby's - maar toen heb ik hem eigenhandig van een wisse verdrinkingsdood kunnen redden. Niet in Spanje dus. Twee dagen later zien we in Torremolinos bij een bescheiden wandelstokkenhandelaar een exemplaar net als mijn verloren hulpmiddel, en dat kost maar € 10! Dat is € 15 goedkoper dan in België! Ik was uiteindelijk blij dat ik mijn duur stokkie kwijt was, en een goedkoper heb kunnen kopen! Verlies kan soms winst betekenen, raar maar waar!

Jerez de la Frontera en Cadiz

Het is al vrijdag nu, en we hebben ons nog geen moment verveeld: we werken een best druk programma af. Vandaag hebben we het rustiger, maar we moeten wel veel kilometers maken: we rijden naar Jerez de la Frontera, en dan naar Cadiz.

In Jerez krijgen we een rondleiding en degustatie bij Gonzalez Byass, de producenten van de sherry Tio Pepe: ons wordt uitgelegd hoe die sherry tot stand komt. Dat gaat volgens een ander procedé dan bij gewone wijnen, maar dat uitleggen is me te technisch. Een filmpje toont ons de vroege geschiedenis van de wijnhandel in deze stad: de Feniciërs hadden er al interesse voor, ze vervoerden in ieder geval ladingen van deze wijn.

Feniciërs die wijn vervoeren. Of ze daarbij zingen, is niet duidelijk

We worden rondgeleid door een Nederlandstalige gids: ze spreekt een Nederlands met duidelijke Vlaamse inslag, maar toch is zij geen Vlaamse: een Spaanse getrouwd met een Vlaming die ook van sherry houdt? Merkwaardig is ook dat ze van kelders spreekt, terwijl die zich op de begane grond bevinden: dat zal ook wel special zijn aan sherry. Zij heeft het over wijn, en het is natuurlijk wijn, maar zoals bij port spreken wij over sherry alsof het een andere drank dan wijn zou zijn. Hij heeft dan ook een hoger alcoholgehalte.

De grootste wijnkelder van Gonzales Byass

We degusteren twee glazen: het geheel was een geslaagd promotiepraatje zullen we maar zeggen. In Breendonk kun je zo ook Brouwerij Moortgat gaan bezichtigen: daar brouwen ze ook een speciale drank.

Eten doen we tussen Jerez en Cadiz: in de schaduw van het lover, met zicht op de Spaanse vlag.

Spanje, groot land, maar verliezer van de Tachtigjarige Oorlog. En de Zuidelijke Nederlanden wonnen evenmin.

Cadiz ligt op en schiereiland aan de Atlantische Oceaan: 't is eens iets anders dan die eeuwige Middellandse Zee denk ik dan, maar veel verschil maakt het niet. Ondertussen is het ook een stad met zo'n 120.000 inwoners, Jerez heeft er 212.00. De steden die wij aandoen zijn veel groter dan de gemiddelde Vlaamse stad, en ze liggen ook verder uit elkaar. De driehoek Turnhout-Geel-Herentals heeft zo'n 60 km aan zijden, Sevilla-Cordoba-Granada is toch gauw 300 km: de afstanden tussen belangrijke centra zijn hier snel groot.

Cadiz is niet bepaald alom bekend, maar ik weet dat de Slag van Trafalgar hier in de buurt geleverd is: de Engelsen versloegen de Fransen, waardoor zij in de loop van de 19de eeuw hun British Empire konden uitbouwen, en de Fransen gewoon moesten toekijken. Maar dat heeft in feite weinig met Andalusië te maken. Je vindt in de stad dan ook geen huis met een gedenkplaat in de trant van 'Hier versloeg Nelson ...' Een zeeslag kan aan land moeilijk herdacht worden: de rook van de laatste kanonschoten is ook al meer dan twee eeuwen verdwenen. En Nelson won wel de slag, maar schoot er zelf het leven bij in. Als troost hebben ze in Londen een plein naar deze gebeurtenis genoemd, en op dat Trafalgar Square staat het beeld van Nelson boven op een zuil: hij mag zich dus gelukkig prijzen, nog altijd is hij beroemd! Ondertussen heb ik uitgevist de Trafalgar zo'n veertig kilometer van Cadiz ligt: dat is zoals Antwerpen in de buurt van Turnhout ligt!

Cadiz, richting zuid

Cadiz, richting noord, met Katrien

Echt veel is er in Cadiz niet te bezichtigen en te bezoeken, en we willen het ook wel wat rustiger aan doen. Met de 'kathedraal van de beide Amerika's werd in 1722 begonnen, maar hij werd pas afgewerkt in 1835: zo krijg je een mengeling van barok en neoklassiek. Ook het weten waard: in de crypte van de kerk ligt Manuel de Falla begraven, de bekende Spaanse componist die in 1876 in Cadiz werd geboren. Hij is overigens gestorven in Argentinië, op 14 november 1946.

De kathedraal van de beide Amerika's, opgeluisterd door Tine, Katrien en Bie

De neoklassieke voorgevel van de kathedraal 

Dat was Cadiz voor ons. Wij weer naar ons busje, dat ons naar Torremolinos brengt, naar ons tweede hotel. Sevilla laten we vandaag ook achter ons. 

brengt, naar ons tweede hotel. Sevilla laten we vandaag ook achter ons.

Cordoba - 2

Cordoba is natuurlijk niet alleen de moskee-kathedraal: de stad heeft zo'n 325.000 inwoners, daar is dus wel meer te zien. We wandelen door de straatjes van La Juderia, het joodse deel van de stad, en komen aan de Sinagoga: die stamt uit de 14de eeuw, en is niet veel meer dan een kleine vierkante ruimte. Mijn gids vertelt me dat het hogere gedeelte van de muren is mudejarstijl gestuct is, en versierd met Hebreeuwse inscripties. (Samen met twee tempels in Toledo is dit een van de zeldzame joodse tempels die Spanje nog rijk is. - Bron: Michelin, De Groene Reisgids Andalusië) En zo zijn we dan in contact gekomen met de drie godsdiensten van het boek.

 De zevenarmige kandelaar 

Versieringen in mudejarstijl, en Hebreeuwse inscripties die moeilijk te vinden zijn.

Een eindje voorbij de synagoge lopen we voorbij het standbeeld van rabbijn Maimonides, een zeer bekende, zeg maar wereldberoemde filosoof en arts uit Cordoba. Uit deze stad komt ook de moslim Ibn Rushd, in het Westen beter bekend onder zijn naam Averroes, die met zijn commentaren op de werken van Aristoteles in de late middeleeuwen zeer veel invloed heeft gehad. Beide heren waren in feite 'homines universales'. Averroes heeft ergens in Cordoba ook een standbeeld, maar dat hebben we niet gezien. Jammer...Wel positief is dat de Spanjaarden ze vele jaren later met een beeld vereeuwigd hebben.

Standbeeld van rabbijn Maimonides

Niet zo ver van de Moskee-Kathedraal stroomt de Guadalquivir, die bekend staat als de ziel van Andalusië: hij is 670 km lang, en de enige rivier die op het Spaanse schiereiland uitsluitend door Andalusië vloeit. De naam is van zuiver Arabische oorsprong: de Moren noemden hem 'Guad-al-Quivir', wat 'de Grote Rivier' betekent. Ten tijde van Keizer Augustus sloegen de Romeinen al een brug over de rivier, maar ze is zo vaak herbouwd, dat er op dit ogenblik nog weinig Romeins aan de brug te zien is. Dat neemt niet weg dat het een Brug met een grote B is, en in de Romeinse tijd een indrukwekkend bouwwerk geweest moet zijn.

 De Gudalquivir vanaf de Romeinse brug

De Romeinse brug en zicht op Cordoba

Op het einde van de brug staat een toren, de Torre de la Calahorra, wat dat laatste woord ook moge betekenen. Het gaat om een oorspronkelijk Arabische burcht met twee torens, waarvan er een in de loop der tijden afgebroken is. Die laatste deed dan dienst als gevangenis voor de adel(!), als kazerne en ook als school!

La Torre de la Calahorra

 De Romeinse brug, een beetje stroomopwaarts

Zo besluiten we ons bezoek aan Cordoba: we trekken naar Sevilla voor ons copieus avondmaal. Dat moet van onze hotels ook gezegd worden, ze laten ons daar niet verhongeren: op het einde van de reis was ik 3 kilo aangekomen. Die probeer ik er nu weer af te lijnen, maar niet te fanatiek: met minder en te weinig eten moet je ook weer niet overdrijven houd ik mezelf dan voor!

Cordoba - 1

In onze niet zo grote groep - we zijn met zijn tienen - doet zich ondertussen een merkwaardig verschijnsel voor: sommige leden veranderen zonder aanwijsbare reden van voornaam. Toon, dat ben ik, heet dan Jan, Tine wordt Hilde of Inge, Eddy verandert in Dennis en Bernadette in Bénédicte. Toch blijven we steeds maar met zijn tienen, tenminste niemand ziet een elfde individu. Naar de oorzaak van dit fenomeen zoekend komen we niet ver: we kunnen nu al door het zien van al dat moois overspannen zijn, zodat ons geheugen het af laat weten, of het gaat om symptomen van dementie prematura! Wijn drinken we hier ook meer dan thuis, maar toch geen sloten! Mogelijk kan het ook toe te schrijven zijn aan onze aangeboren grapjasserij, wie weet, maar waarschijnlijk zijn het gewoon aanpassingsproblemen, laten we het daar maar op houden!

Vandaag is ons doel Cordoba: ik ben vooral benieuwd naar de moskee waar ik al veel prachtige foto's gezien heb: dat kan niet tegenvallen, vast en zeker niet. Het gebouw heeft natuurlijk de nodige aanpassingen ondergaan, en die maken zijn geschiedenis zichtbaar. Dat blijkt al aan de eerste poort die we zien: de kantelen zijn op zijn Moors driehoekig, maar de hoefijzerboog heeft westerse versiering gekregen, en rond de boog zie je een nog een boog die gotisch is! De christelijke eigenheid van het gebouw moest na de Moren benadrukt worden: hier hebben andere meesters de zaken overgenomen.

Gotisch-christelijke aanpassingen aan deze poort

Een keer vertellen dichtgemaakte Moorse vensters dank zij muurschilderingen zelfs een heus verhaal. Links heb je de engel Gabriël, die kennelijk aan Maria, centraal staat die, vertelt dat zij de Moeder Gods zal worden, en rechts een engel (de figuur heeft tenminste vleugels) die een banderol hoog houdt waarop te lezen is; 'Ave Maria Gratia (Plena) Dominus Tecum'. Het woord 'plena' is onzichtbaar. Laat ik dit dan maar een niet agressieve aanpassing noemen. Onder de schildering hebben de katholieken de Moorse arabesken en non-figuratieve elementen laten staan: niet alles moest klaarblijkelijk kapot.

De boodschap aan Maria op de gevel van de moskee gesmokkeld

De moskee is ondertussen al lang kathedraal geworden, maar hij is niet met de grond gelijkgemaakt: integendeel, de nieuwe heersers hebben handig gebruik gemaakt van wat voor hen nuttig was. Van de zuilen bijvoorbeeld: de meeste hebben ze gewoon laten staan omdat ze over zo'n grote oppervlakte stonden en zo een heel grote ruimte ondersteunden. Die zuilenrijen hebben allemaal een hoefijzerboog, wat een Visigotische vinding schijnt te zijn: de Moren speelden ook leentjebuur bij hun voorgangers, ze waren zelf dus ook niet dom. Wat ze wel  deden, was de zuilen hoger maken en de bogen behouden, zodat je een enorm perspectief krijgt. De moskee zou aan 20.000 gelovigen plaats geboden hebben: Cordoba was dan ook geen kleine stad, ze had 250.000 inwoners.

Een indrukwekkend woud van zuilen (3 x)

In het midden van de moskee is dan de kathedraal gebouwd: plaats genoeg, moeten de veroveraars gedacht hebben. Die kathedraal haalt het in schoonheid echter niet van de moskee. Toen Karel V het nieuwe bouwwerk voor het eerst zag, zou hij tegen de architecten gezegd hebben: 'Jullie hebben alles vernietigd wat men nergens anders ziet, en er iets voor in de plaats gebouwd dat men overal kan zien.' Spitsbogen doen hun intrede, natuurlijk, de gotiek komt eraan.

De islam verbiedt het afbeelden van menselijke wezens, maar niet het christendom. Dat heeft tal van figuren in de aanbieding: Jezus, Maria, God de Vader zelfs, allerlei heiligen, en die worden naar hartenlust afgebeeld en geschilderd. Hoewel, hier valt het nogal mee, op een stuk na. Dat is niet deze Sint Pieter: hij zit als eerste paus ten troon, zegent met zijn rechterhand en in zijn linkerhand houdt hij demonstratief twee sleutels vast, zo van: hier, in het koninkrijk Gods, kom je zomaar niet naar binnen, eerst rekenschap afleggen. Zo maakt hij de zondige mens bewust van zijn nietigheid, en boezemt hij hem tezelfdertijd angst in. En ten teken van zijn bijna almacht draagt hij een tiara, het hoofddeksel in drie verdiepingen, de Heilige Drievuldigheid symboliserend! Ik heb de neiging om te denken dat de moslims met hun arabesken en koranverzen in kalligrafie een veel spirituelere godsdienstbeleving hebben dan de katholieken. Als God onvoorstelbaar is, beeld Hem dan ook niet af, en concentreer je daarentegen op de 'idee' God. Zoiets als wat de Duitse mysticus Meister Eckhart ooit poneerde: 'Ik houd van God als van niemand.'

Gotiek en een andere manier van versieren

Sint Pieter met zijn tekenen van macht

Dat ene stuk dat daar voor mij de deur dichtdeed, was de monstrans: die is 2,63 m hoog en weegt meer dan 200 kg. Ze wordt jaarlijks in de processie meegedragen om het Lichaam van Christus, in de vorm van een hostie, aan de gelovigen te tonen. Je moet al goed zoeken om in die monstrans een hostie te ontdekken: Zoekplaatje waar is de Heer? Alle respect voor de godsdienstijver en -beleving van de Spanjaarden, maar dit ging me te ver: met zo'n monstrans kun je alle gelovigen niet letterlijk, maar toch zeker figuurlijk platslaan!  Meteen had ik ook genoeg Spaanse kerken, het spijt me, maar trop is te veel!

De monstrans der monstransen, 2,63 m hoog

Een minaret had de moskee natuurlijk ook: die bestaat nog wel, maar daar is rond 1700 en barokke toren rond gebouwd, m.a.w. die is netjes ingepakt.

De klokkentoren met de ingepakte minaret

Ik moet wel zegen dat het bezoek aan deze mezquita-catedral mij erg meegevallen is: ik zou er nog eens alleen moeten komen, en dan op mijn gemakje uitzoeken wat er allemaal zo opmerkelijk aan is. Maar alleen? Vergeet het maar: duizenden mensen weten dat dit een toeristische must is. Natuurlijk hebben zij geen ongelijk, integendeel. En naderhand kun je eens nadenken over verdraagzaamheid en de functie van godsdienst in een maatschappij.

Sevilla: de dagwandeling - 3

Na de kathedraal rest ons nog alleen het alcazar te bezoeken, de versterkte vesting van de Moorse koningen. We komen het complex binnen langs de Leeuwenpoort, maar van het 12de-eeuwse alcazar van de Almohaden blijft niet veel meer over.  Er staan nog wel versterkte muren en bogen die twee belangrijke patio's van elkaar scheiden. Indrukwekkend zijn die alleszins: ze geven meer dan de indruk dat de Moorse koningen niet alleen vrienden hadden, ze maken duidelijk wat in die tijd een versterkte vesting moet geweest zijn, die vijanden of andere belagers te allen prijze  buiten diende te houden.

Versterkte muren en bogen

De kern van het paleis werd vanaf 1362 gebouwd door Peter I, bijgenaamd 'de Wrede': voor een goed begrip: deze man was een christen! Maar hij liet het werk door werklui uit Granada uitvoeren in de Moorse mudejarstijl. Dat resulteert in gebouwen die op een andere manier dan met de latere overdadige Spaanse stijl worden versierd. Arabesken, symmetrieën van tegels verfraaien het bouwwerk.

Het binnenhof in mudejarstijl

Luchtig aandoende en elegante versiering

De troonzaal is een grote en hoge ruimte: natuurlijk, de koning op zijn troon wil indruk maken op wie hem benadert, die mensen moeten zich tegenover hem klein voelen. De zaal is simpelweg prachtig.

De ruime, hoge troonzaal

De twee zuilen van Hercules, door een banderol samengehouden: Europa met Afrika verbonden.

In het 'Gotisch Paleis, of de Salons van Karel V' zitten we weer met een ander soort van kunst: 18de-eeuwse wandtapijten zien we daar, niet uit Oudenaarde of Brussel, maar uit Madrid, uit de Real Fabrica de Tapices. Ze stellen de verovering van Tunis in 1535 voor.

Het Arabische  landleger

De Spaanse zeemacht

Het Alcazar in Sevillz viel me wat tegen: misschien had ik die dag al te veel gezien en in me opgenomen: mijn potje geraakt dan wel eens vol, mijn  concentratie verslapt. Of had ik het gevoel dat het geheel niet zo goed samenhing als de kathedraal. Maar het hoogtepunt van die dag vond ik het niet. Het volgende alcazar maakt allicht meer indruk. Maar de dag als geheel was zeer verrijkend, heel zeker!