Klein Engelandhoeve - Staaltjes Natuur (Geert de Kockere)

De Klein Engelandhoeve was in de negentiende eeuw een blekerij, in de twintigste zelfs een leerlooierij, maar als ik er in de jaren vijftig en zestig voorbijfietste, wist ik helemaal niet waar dat toch ietwat merkwaardige gebouw voor diende: het leek me aan verval overgeleverd. De laatste jaren is die evolutie een halt toegeroepen: het is nu een bezoekerscentrum en vertrekpunt voor wandelingen in het Vennengebied. Je kunt er tegenwoordig streekbieren drinken: Gageleer en Schuppenzot bijvoorbeeld, of biologische vruchtensappen. En er komt nogal wat volk, heb ik gemerkt: het is een meer dan waardevol initiatief.

De Klein Engelandhoeve

Onlangs is daar een nieuwe wandeling uitgezet: op een route van 2,8 km staan tien 'Staaltjes Natuur' ('Litenatuurtjes' worden ze ook genoemd, maar dat vind ik zo'n gekunsteld woord). Die Staaltjes Natuur dragen allemaal een kort gedicht van Geert de Kockere; die korte versjes geven in feite commentaar op wat je ziet, of een bespiegeling, ze evoceren op passende wijze ongeveer de geschiedenis van dit stuk Vennengebied. Ze stemmen tot overwegen, nadenken, herinneren, deze tekstjes, ze zijn niet opdringerig, ze hebben kwaliteit.

De materie waaruit die staaltjes vervaardigd zijn is ook niet onbelangrijk: ze zijn gerecycleerd uit schroot en gemaakt van Cortenstaal: dat roest nooit door, maar zal de komende vijftien jaar onder de invloed van het weer mooi patineren. De letters zijn uit het staal gesneden: maximale leesbaarheid levert dat op.

Die wandeling heb ik gisteren dus gedaan, op de warmste dag van het jaar tot dusver. Hoewel: wandelen is voor mij een veel te pretentieus woord: met de scootmobiel heb ik de afstand afgelegd, en dat ging. Af en toe moest ik uitstappen om een slagboom te openen, twee keer om mijn rolstoel te verlichten, zodat hij zich zonder mijn gewicht uit een zonk weer hogerop kon trekken, maar verder is de wandeling zeer rolstoelvriendelijk. En zo kom je op korte tijd voorbij echt verschillende landschappen: dreven, weilanden, heide, vennen, bossen en zandwegen.

Achter de Klein Engelandhoeve staat het eerste staaltje: 'kleine boeren / kwamen aan land. /  letterlijk. // het was wringen, / het was wroeten. / in arme grond, / in arren moede. / en met engelengeduld. // hun erf is nu erfgoed.'

Een mooi staaltje staat op  het kijkplatform vlak bij het Koeven,  dat je door de uitgespaarde ruimte op de plaat ongestoord kunt afspeuren. Er staat te lezen: 'een ven is een spiegel / in het landschap. / een weerspiegel / waarop eenden drijven. // In water dat hemelsblauw is, / herfstig grijs, / of bewolkt als een bonte koe.'

Het Koeven in al zijn glorie

Nog eentje over de hei. 'heide, / als je haar af en toe / wat plagt / (krabt en schupt en bijt), /ziet ze bij momenten / paars van woestenij. // wat een wilde schoonheid!'

In het laatste 'litenatuurtje' is de mens weer veel nadrukkelijker aanwezig. 'ooit was hier wilde hei. / maar de mens wilde ook. / ook wat van die hei. // hij stelde paal en perk. / aan die hei. / hij bond ze in (met draad), / hij sloot ze af (met water). / en de hei werd wei'.

En zo sluit het laatste Staaltje Natuur mooi aan bij het eerste, en zo is de cirkel rond. Geeert de Kockere heeft dat mooi gedaan en voor mekaar gekregen. Zo is het een wandeling geworden met de meerwaarde van veel aandacht, niet alleen voor de natuur waar je in rondloopt, meer zeker ook voor de versjes van Geert de Kockere. hij weze bij dezen gefeliciteerd. Een alle anderen: aan de wandel, te voet of rolstoelgewijs.