Wortel: Sint-Jan-de-Doperkerk

In Hoogstraten en zijn  deelgemeenten staan een paar zeer bezienswaardige kerken: die van het 'stadje met smaak' is meer dan bekend genoeg, dan is er nog de begijnhofkerk gewijd aan Sint Jan de Doper, in Meerle heb je de Sint-Salvatorkerk waaraan een van de Keldermansen nog meegewerkt heeft, en Wortel mag best prat gaan op zijn parochiekerk, nog een heiligdom me de naam van Sint Jan de Doper. Aan die kerk werd rond 1425 begonnen, de toren in 1429 voltooid: oud genoeg om authentiek te zijn. 'De sobere gotiek hoort thuis in de zogenaamde Kempische gotiek' lees ik ergens. Heel groot is het gebouw niet - Wortel is ook maar een klein dorp - en je kunt er ook niet echt binnen. In het portaal wel, en daar kun je lezen dat de kerk op dit ogenblik gerestaureerd wordt, en dat dat inderdaad nodig is, bewijst een plek op de muur rechts als je binnenkomt: daar is een behoorlijk stuk bepleistering gewoon verdwenen.

Wortel, kerk van Sint Jan de Doper

Restauratie geboden

Het  gebouw heeft een echt indrukwekkende toren: niet dat hij zo hoog is - 35 meter - maar hij heeft een vierkante basis van acht bij acht meter, en de muren zijn 1,20 meter dik. Die toren is zo stoer en massief dat je hem wel romaans zou noemen, maar hij komt dus uit de vijftiende eeuw en zijn galmgaten hebben spitsbogen. Je zou haast zeggen dat hij een uiting is van een soortement Kempisch karakter, maar dat is natuurlijk 'hineininterprätieren'.

De massieve, stoere toren.

Aan de linkerkant van de toren kun je een bekende plaatselijke eigenaardigheid zien: er zit een kanonskogel in die muur, netjes aangevoegd na zijn niet al te verwoestende impact. Hoe die kogel daar aanbeland is, daar zijn verhalen over. Een vertelt over de belegering van het kasteel van Hoogstraten door de Spanjaarden, in 1603, maar volgens Jan Huijbrechts, iemand die ik verder niet ken, is dat gewoon onmogelijk: de vuurkracht was toentertijd nog niet zo groot om de afstand tussen Hoogstraten-kasteel - Wortel-kerk te overbruggen. Hij is ervan overtuigd dat de kogel op 11 januari 1814 afgevuurd is door de Fransen bij een poging om de oprukkende Pruisen, die uit Wortel kwamen, tot staan te brengen. Hier begon - als ik dat zo mag stellen - de zwanenzang van Napoleon! Anderhalf jaar later werd zijn regime in Waterloo met wortel en tak uitgeroeid. Wortel - Waterloo, die twee 'wees': da's de goddelijke voorzienigheid, of puur toeval, of misschien klinkklare onzin. Maar volgend jaar horen die van Wortel op zijn minst 'Kogelfeesten' te houden: 200 jaar een beroemde muur, dat is wat! Af te sluiten met een groot volks kanonbal! (Bron, partim: Erfgoedbank Hoogstraten)

Napoleons zwanenzang: proloog

Ondertussen is het wel zo dat kerk met het kerkhof en de omgeving een beschermd landschap zijn. En terecht, zeker weten! Vanuit de nabije Kempen: vaut le petit voyage!