Vlak tegenover 'Het laatste Oordeel' is het levensverhaal van de Heilige Genoveva van Parijs uitgebeeld, de patroonheilige van deze Limburgse kerk.
Zij leefde in de vijfde eeuw, is geboren in Nanterre, ging na de dood van haar ouders in Parijs bij haar meter wonen en bouwde er als godvruchtige vrouw een imponerende reputatie op. Ze verrichtte behoorlijk wat wonderen, spaarde Parijs van een bestorming door Attilla en de Hunnen, deed de uithongering van de stad door de Franken mislukken: met elf opgeëiste boten slaagde zij erin graan aan te voeren. Niet verwonderlijk dat zij de patrones van Parijs is. Haar ouders zouden eenvoudige lieden geweest zijn, maar een andere tekst stelt dat zij Gallisch edelen waren die meer dan voldoende bezaten.
In de muurschildering, eigenlijk een beeldverhaal, laat de eerste tekening haar met haar ouders zien: Severus en Gerontia heten ze. Je ziet haar verder bij de bouw van een kerk (Saint-Denis in Parijs), bij een put waar ze een verdronken jongen weer tot leven wekt, en de schepen waarmee ze de stad van de uithongering heeft gered, zijn meermaals afgebeeld.
Het beeldverhaal over Sint Genoveva
Detail: Genoveva zult op een wonderbaarlijke manier een lege kan met water
Dat verhaal moeten de mensen uit de zestiende eeuw echt goed gekend hebben: als je er als eenentwintigste-eeuwer voor staat, weet je niet waarover het precies gaat, maar het internet brengt dan enig licht.
Ook het gewelf tussen de twee muurschilderingen is met ijver aangepakt: je vindt er onder andere de afbeeldingen van de tetramorf, de symbolen van de vier evangelisten, alles ter lering en zielenheil van de gelovigen.
De engel van Mattheus
De gevleugelde stier van Lucas
Kerkinterieurs moeten er voor de Reformatie heel anders uitgezien hebben dan nu: de mensen werden met beelden en schilderingen bij de godsdienstige les gehouden, want lezen konden de meesten niet; de catechismus hing permanent aan de muren. Maar daar is dan de beeldenstorm overheen gekomen, hoewel ik vermoed dat die in Zepperen niet gepasseerd is (de schilderingen werden pas in 1643 aan het oog onttrokken). De getroffen kerken werden nadien opnieuw met schilderijen en barokke altaren gevuld, maar van uitbundige muurschilderingen was geen sprake meer: tijd en mentaliteit waren veranderd, de middeleeuwen waren voorbij.
Maria met kind
Een ander kunstobject is een piëta uit 1480: naast de afbeelding van 'moeder-en-kind' is die van 'Maria met haar dode zoon op haar schoot' in de vijftiende eeuw een geliefkoosd onderwerp. Hier geeft haar gezicht uiting aan een stille, ingehouden droefenis, en de magerte van Christus drukt zijn lijden dan weer treffend uit. De plooienval in de kleding van de maagd verraadt een behoorlijk meesterschap van deze anonieme Vlaamse meester in de gotiek. Leuk ook dat het beeld polychroom is: dat waren alle houten beelden in die tijd, maar hier zijn de kleuren bewaard. Bovendien, en dat is toch een tour de force, is het uit een stuk eikenhout gehouwen: dat brengt voor de kunstenaar toch heel wat beperkingen mee, maar 'in der Beschränkung zeigt sich der Meister', wat deze man duidelijk waarmaakt.
Anoniem, Piëta uit 1480
De Sint-Genovevakerk van het dorpse Zepperen is een kleine goudmijn: je staat versteld van de laatmiddeleeuwse kunst die je er vindt. Dat is misschien net te danken aan het feit dat het een eerder ingeslapen plaats was geworden in de eeuwen volgend na 1509. Maar het is de trip ernaartoe dubbel en dik waard, Heel zeker!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten