donderdag 3 maart 2022

Jakob Smits: nieuw voor mij

Natuurlijk hangen er ook werken van Jakob Smits, en de meeste daarvan had ik nog niet gezien: dat komt doordat ze uit privé verzamelingen komen, en dus niet voor het publiek toegankelijk zijn. Een uitzondering daarop is 'Malvinaprieel bij maanlicht': aardedonker is dit schilderij niet, de maan schijnt. Het nachtelijke, niet zo donkere blauw contrasteert met de witte muur van het prieel en de net zo witte maan. Het grasveld is ook redelijk verlicht, de boom werpt er zijn schaduw op, en zo ontstaat er een soort van mysterieuze sfeer. Dit doek was ook te zien op de vorige tentoonstelling 'Uitgepakt'.

Jakob Smits, Malvinaprieel bij maanlicht

Wel nieuw voor mij was 'De zoeklichten' dat uit en privé collectie komt. Twee witte zoeklichten zoeken de donkerdere hemel af, op zoek naar vijandige vliegtuigen: het is oorlog, en daar heeft Smits ook meer dan een werk aan gewijd, hij zat niet in 'the splendid isolation' van de kunstenaar in de stille Kempen.Over een brug met vier zichtbare bogen rijdt een trein naar links, een witte stoomwolk achterlatend. Een beetje dreigend, dit doek.

De zoeklichten

'De fabriek' is een verwant werk: niet dat het over de oorlog gaat, maar over de veranderende samenleving: de industrie wint ook veld in de agrarische streek waar Smits woont. Weer is er een zeer pasteus gebruik van de verf, en weer de contrasten tussen licht en donker, en de maan zorgt weer voor enige verlichting. En de hoge fabrieksschouw rookt: er wordt gewerkt, waarschijnlijk in de hoop dat er enige welvaart ontstaat.

De fabriek, privé collectie 

Dan komt er nog een 'Salomé - voorstudie voor Salomé III'. In deze studie is Salomé nog behoorlijk fatsoenlijk gekleed, er zijn meer toeschouwsters, de poes is er ook nog, maar het uiteindelijke schilderij is bijtender. Op deze tentoonstelling heeft men het over 'Salomé III', terwijl bij 'Uitgepakt' geen titel aanwezig was, maar bij navraag bleek het werk 'De dochter van Salomé' te heten. Jakob Smits wilde daarmee zijn dochter hekelen, die zich nogal liet gaan in het wufte mondaine leven. Niet in Achterbos vanzelfsprekend: ze zal haar schreden ongetwijfeld naar Antwerpen gericht hebben. Maar daarover heb ik het al eens gehad.


 Salomé - voorstudie Salomé III, privé collectie


De dochter van Salomé III, privé collectie

Schilderij van een ontgoochelde en gefrustreerde vader: dat levert een beetje pikante Smits op. Hij was ook maar een mens, zoals wij allemaal.

Geen opmerkingen: