Een kraai bij Siena

Stuntelende elegantie van een kraai

Af en toe gebeurt het me dat ik voor een of andere gelegenheid een zogenaamd toepasselijk gedicht moet zoeken, en zo stootte ik op een van mijn zoektochten op 'Een kraai bij Siena', van de Nederlandse dichter/schrijver Willem van Toorn.  Ik moet eerlijk toegeven dat ik van de man nauwelijks of niet gehoord had: shame on me, vergogna su di me! Dat Italiaans komt uit mijn lessen in die taal die ik al een paar jaren volg in het ook al 'zogenaamde' CVO: Centrum voor Volwassenenonderwijs. Vroeger heette dat gewoon 'avondschool', maar de vooruitgang van de beschaving kent in Vlaanderen geen grenzen meer, en je kunt die cursussen ook overdag volgen, dus nu 'CVO'.  En ook: er is veel meer papieren bewijs van het gegeven en gevolgde onderwijs. Wie zal ons tegenhouden als wij omhoog schieten in de vaart der volkeren?

'De kraai' van Van Toorn is duidelijk een geval van 'serendipity': vinden wat je niet zoekt. Kraaien zijn niet echt mijn lievelingsvogels, maar de plaatsnaam 'Siena' doet bij mij altijd een belletje rinkelen: ik vind dat de mooiste stad van Italië, ben er een vijftal keren geweest, ze maakt steeds weer echt veel indruk op me, dus: Siena per sempre! Eerlijkheidshalve moet ik erbij zeggen dat ik geen tien Italiaanse steden echt goed ken, maar dat terzijde.

'Een kraai bij Siena'

Hoe een kraai vliegt over de heuvels
bij Siena:een verkreukelde zwarte lap
boven het koperen landschap.
Werkt zich rot, denk je van onder af,
met die averechtse vleugels.

Door de kijker zijn slimme snavel,
zijn eigenwijs hoofd: hij lapt
het toch maar. Niet de begaafde
vlechtwerken boven de stad
van de zwaluwen - hij blijft een aardse

zitter, die heeft gedacht:
waarom zij wel verdomme? En is opgestegen
om zich verbaasd te begeven
naar dit veel te grote blauw.

Hoe zich deze woorden bewegen
ongeveer van mij naar jou.


Het gedicht is bijna een shakespearesonnet, maar het heeft 16 verzen in plaats van 14 en het rijmschema klopt ook niet. Dat is echter totaal onbelangrijk, dat commentaar is een sprekend voorbeeld van schoolfrikkerij. Voor de laatste twee verzen zou je veel dichtsels cadeau doen, toch? Dat is belangrijk: veertien verzen metafoor en dan een beetje kwansuis zo'n verrassende conclusie! Als dat niet sterk is.

Toemaatje: Van Toorn heeft het over een verkreukelde zwarte lap die het toch maar lapt. Dat doet me denken aan de kievit, die in het Engels 'lapwing' heet. Hoe mooi trefzeker taal kan zijn.