Maar ik wilde het dus over de poorten van de San Lorenzo hebben: die drie arcaden hebben elk een dubbelzijdige, smeedijzeren poort, waardoor je zes moderne gebeeldhouwde bas-reliëfs te zien krijgt: opmerkelijke kunstwerken vind ik ze. De kunstenaar heeft er zijn naam op achtergelaten: E. Tesei. Als je die naam googelt kom je uit bij ene Ennio Tesei, en hij blijkt een belangrijk Italiaans beeldhouwer geweest te zijn (hij is gestorven in september 2009) die vooral religieuze werken maakte en daarbij met ijzer en metaal werkte. Of hij de man van de poorten van deze kathedraal is geweest, kan ik niet met zekerheid zeggen: in de lijst van zijn talrijke werken worden de poorten van de San Lorenzokathedraal niet vermeld, maar afbeeldingen van andere van zijn werken laten duidelijk een verwante taal en stijl zien. Ik zou zeggen: hij moet het haast wel zijn, maar ik steek er mijn hand niet voor in het vuur.
Twee van die bas-reliëfs zijn gebaseerd op het Evangelie van Matteus, drie andere op de Apocalyps van Sint-Jan. Het eerste is de verbeelding van het verhaal van 'De rijke jongeling' : 'Matt 19:16-26' staat er als bronvermelding bij. In dat verhaal vraagt een deugdzame rijke jongeman wat hij nog meer kan doen. Om volmaakt te zijn, antwoordt Christus, moet je je bezit verkopen en aan de armen geven. Dat vindt de evangelische yup te veel gevraagd, en bedroefd gaat hij weg. Daarop is het besluit van Christus dat het voor een kameel makkelijker is door het oog van de naald (de naam van een poort in Jeruzalem) te kruipen dan voor een rijke het Koninkrijk Gods binnen te gaan. Bekend verhaal, met tot slot een bekende Nederlandse zegswijze. De kunstenaar maakt van dit oude verhaal een moderne versie: je ziet een molen zoals die in de zoutwinningen van Trapani ook voorkomen, je ziet vissers, aan de rechterkant een modern schip, de 'Torre di Ligny' die op het uiterste einde van de Trapanese sikkel staat, je ziet arbeiders aan het werk (een man heeft zich doodgewerkt), een gezinnetje met een baby en hun schamele bezittingen (vluchtelingen allicht? - verwijzing naar 'De vlucht naar Egypte), de rijke yup op zijn 'sportpaard', Christus gewoon rechtop en zeer centraal. De kunstenaar heeft dat oude verhaal een andere tijd (die van ons) en locatie gegeven, maar de essentie blijft wel bewaard en dichter bij de moderne Trapanees gebracht.Merkwaardig vind ik ook dat de bron duidelijk leesbaar wordt vermeld: vroeger hadden de mensen genoeg aan de afbeelding, want zij kenden de verhalen, en bovendien konden ze niet lezen, tegenwoordig heb je de bronvermelding nodig om precies te kunnen begrijpen wat het werk uitbeeldt. We kunnen ondertussen wel lezen, maar van dergelijke verhalen zijn we de inhoud kwijt.
Christus met yup op zijn sportpaard
Het tweede Matteusverhaal is dat van 'De wijze en de dwaze maagden' (Matt 25:1-13). Die tien vrouwen verwachten de bruidegom, ze hebben en lamp bij zich, vijf van hen zijn zo vooruitziend geweest ook olie voor de lamp mee te nemen, de vijf andere natuurlijk niet. Midden in de nacht komt de bruidegom dan opdagen, de vijf dwaze meiden smeken om olie want ze zien niets, maar de vijf verstandigen willen natuurlijk niet ten koste van zichzelf delen, en de moraal is dan: 'Waakt dan, want gij kent noch de dag noch het uur.' Het zal duidelijk zijn dat de bruidegom Christus zelf is. Die leidt de vijf wijze, mooi uitgedoste maagden zijn huis binnen (boven de voordeur zweeft de Heilige Geest), terwijl hij zijn weigerende hand ophoudt naar de vijf domme meiden, die in een rotsachtige afgrond kermend en klagend om hulp schreeuwen. Boven hun hoofden staat de maansikkel boven een naakte, bladerloze boom, naast het huis van de bruidegom staat een levenskrachtige boom.Verhaal met een zware moraal alleszins. Maar in de taal van Tesei zeer erg het bekijken waard.
Je krijgt niets voor niets
Geen opmerkingen:
Een reactie posten