Het vonnis, Jan Verheyen

Voor wie een echt slechte inheemse film wil bekijken: de moeder aller aanraders is ontegensprekelijk 'Het vonnis', scenario en regie van Jan Verheyen. Over de Belgische justitie gaat het: moordenaar wordt vrijgelaten door een zeer onwaarschijnlijke procedurefout, echtgenoot van het slachtoffer wreekt zich door dader 1 ook maar te vermoorden, wordt daardoor dader 2, en de volksjury spreekt hem vrij, waarop algemeen applaus, ovatie en euforische gelijkhebberij in de rechtszaal losbarsten: gerechtigheid is geschied, rechtvaardigheid woont weer onder ons, joechei en allelujah!

Koen de Bouw: wrekende rechtvaardigheid

Maar de film komt niet over: al na een minuut of tien valt het op dat de acteurs geen levend Nederlands praten, - ook geen tussentaal of Verkavelingsvlaams - het is een soort van gekunsteld boekentaaltje dat het ongemakkelijke gevoel meebrengt dat de personages geen contact met elkaar hebben omdat de dialogen niet echt zijn. Acteur 1 debiteert een zin, acteur 2 zegt zijn deeltje dan ook op. Welke scenarist schrijft dat? En natuurlijk moet er ook behoorlijk wat juridische uitleg doorgedraaid worden: dan krijg je exposés of monologen die uit een of andere juristencursus voorgelezen worden, zo lijkt het. En Jan V. heeft vlijtig naar Amerikaanse advocatenseries gekeken: Het Nederlandse 'naar mijn mening' of 'volgens mij' wordt 'in mijn opinie', en 'no further question' klinkt in zijn Koeternederlands 'geen verdere vragen'.

Erger is nog dat de personages geen karakter hebben of krijgen: ze zijn van papier, in dit geval van pellicule, van filmrollen. Geen wonder dat je je niet inleeft: ver van je bed blijft het allemaal. Ze spelen louter een rol in deze slechte verhandeling over procedurefouten, in din doordravend pamflet. De minste rederijker of schepper van schriftelijk maakwerk zou beschaamd zijn. Intelligent denkwerk over de kwestie ontbreekt ten enenmale. Dat er plaats zou zijn voor zorgvuldige overweging en nuance was ook niet de bedoeling: 'das gesunde Volksempfinden' dat wordt hier breed neergeborsteld, en dat trekt meer publiek moet Jantje gedacht hebben.

Producent van maakwerk

Bij de aftiteling, en voor wie zijn buikgevoel nu nog niet doet borrelen en oprispen, lees je: 'Elk jaar worden in België daders en beklaagden vrijgelaten of niet vervolgd als gevolg van procedurefouten. Onder hen mensenhandelaars, drugdealers, plegers van zware geweld- en zedendelicten, fraudeurs... Ondertussen wordt al meer dan 10 jaar gedebatteerd in het parlement over de problematiek van de procedurefouten'. Advocaat Walter van Steenbrugge vindt een 'dergelijke afsluitende paragraaf als 'waarheidsstatement' poneren een brug te ver'. 'In mijn opinie': een heel lange brug te ver!

Maar: In de zaal van UGC-Antwerpen was het behaaglijk warm, de stoelen zijn echt wel comfortabel, en het regende niet binnen. Wat wil een mens nog meer!