De Heilige Katharina van Alexandrië
Eventjes verder zie je dan het beeld van de 'Gulden Lieve-Vrouw' uit de zeventiende eeuw, kunstenaar kennelijk onbekend. Maria heeft een scepter in de rechterhand en op haar linkerarm zit een zegenend Kindje Jezus dat in zijn linkerhand de wereldbol draagt: op eerder tedere manier wordt de gelovigen duidelijk gemaakt bij wie de macht ligt en van wie het heil te verwachten is.
De Gulden -Lieve-Vrouw in een renaissanceportiek
In het hoogkoor springt het praalgraf van Antoon de Lalaing en Elisabeth van Culemborg, de bouwers van de kerk , in feite hun grafkerk, in het oog. Het komt uit 1528-29. Het is niet dadelijk een bewijs van nederigheid: de graaf ligt er in volle wapenuitrusting en met zijn ketting van de Orde van het Gulden Vlies, de gravin draagt een hermelijnen mantel. Een leeuw, symbool van moed, waakt aan de voeten van de graaf, een hond, symbool van trouw, aan de voeten van de gravin. Die stenen dieren - diertjes - mogen dan wel stereotiepe symbolen zijn, ze geven voor mij heel het gepraal en gepronk toch iets menselijks: graaf en gravin voelen zich kennelijk niet zo oppermachtig dat ze niet beschermd moeten worden. Al kan het zeer betwijfeld worden of het paar dat zo ook zag, of bedoeld heeft.
Het praalgraf met leeuwtje en hond
Elisabeth van Culemborg en Antoon de Lalaing
Een recent en zeer mooi kunstwerk is het glas-in-loodraam uit 2004 van Raf Huet, telg uit een meer dan beroemd kunstenaarsgeslacht uit het Hoogstaatse. Hoofdzakelijk in vooral lichtere tinten van blauw laat hij een engel op een bazuin blazen, en links is een tekst te lezen: Laat de engelen zingen / Dit kind blijft ongedeerd. Heel erg mooi en de moeite waard.
Laat de engelen zingen / Dit kind blijft ongedeerd
In de grafkapel - die vind je dan weer onmiddellijk rechts bij het binnenkomen, tegenover de doopkapel; wat een symboliek! - zie je dan weer een kopie in spiegelbeeld van Rubens' 'Kruisafneming'. Het doek zou uit de zeventiende-achttiende eeuw dateren. Wat je waar nog niet tegenkomt! Overigens moet ik zeggen dat die grafkapel er eigenlijk niet uitziet. Het is niet echt een berghok, maar het heeft er toch meer dan iets van weg.
Kruisafneming in spiegelbeeld
Ten slotte: als je naar buiten gaat zie nog een modern werk: het is het beeld van de 'Verrijzende Christus' uit 1952 van de hand van Clara Sheridan, een nicht van Winston Churchill. In de gids kun je lezen dat het werk bij de heropening van de gereconstrueerde kerk door de familie de Lalaing geschonken werd; het staat symbool voor de toren die uit het puin herrezen is.
Clara Seridan: Verrijzende Christus
Omdat Elisabeth van Culemborg zelf geen kinderen wordt de kerk, die ze samen met haar echtgenoot gebouwd heeft, wel eens haar 'Stenen Kind' genoemd. Dat stenen kind zit vol rijkdom en cultuurschatten: het zijn niet altijd topwerken, maar toch, een het koorgestoelte is zonder meer het nec plus ultra. Ik heb het gevoelen, dat er in Hoogstraten, met de Katharinakerk, het begijnhof, Onze-Lieve-Vrouw van den Akker in Minderhout en de Sint-Salvator in Meerle meer waardevols aanwezig is dan in heel Turnhout. Het begijnhof vind ik in ieder geval aantrekkelijker dan dat van ons. Ik zou ook nog wel eens goed in de Sint-Pieterskerk rond moeten gaan neuzen: mijn gevoelen kan verkeerd zijn.
Laatste schuifje: als we de kerk verlaten, zijn we meteen op de Vrijheid met haar vele zomerse terrasjes. En daar genieten we dan ook van: we gaan voor een tripel, gebrouwen door de cisterciënzers van Westmalle. Na een dergelijk kerkbezoek kan dat geen zonde zijn, wel integendeel. Het is eigenlijk nog eens thuiskomen.
Bronnen, partim geraadpleegd:
Elke Aerts, Leslie Brosens, Piet van Deun, De Sint-Katharinakerk van Hoogstraten, 2008
A. Polé, De koorbanken van de Sint-Catharinakerk in Hoogstraten
Geen opmerkingen:
Een reactie posten