zondag 3 augustus 2014

Oostduinkerke: Sint-Niklaaskerk

In Oostduinkerke, een deelgemeente van Koksijde, staat nog zo'n kerk om u tegen te zeggen: de Sint-Niklaaskerk. In de Tweede Wereldoorlog was de oorspronkelijke parochiekerk met die naam vernietigd: een nieuwe was dus hoogstnodig, ook al om de talrijke toeristen vanaf de jaren vijftig te ontvangen, net zoals in Koksijde zelf.

Hier werd gebouwd van 1952 tot '56, iets vroeger dan de Onze-Lieve-Vrouw ter Duinen dus, en het verschil tussen de twee gebouwen kan moeilijk groter zijn: niets modernisme hier, wel een teruggrijpen naar de kustgotiek en bakstenen. Toch is het een zeer indrukwekkende kerk. Van ver zie je al de toren in hetzelfde materiaal als die van Lissewege, Damme, Brugge (Sint-Salvator), Blankenberge en nog meer andere. Het is in ieder geval een manier en vorm van bouwen die je hier in de Kempen niet tegenkomt


De 38 meter hoge toren van de Sint-Niklaaskerk

Geweldig imposant is een 13.5 meter groot Christusbeeld op de toren: voor mij 'du jamais vu'. De maker ervan is de Tsjechische kunstenaar Arnost Gause: het zou het grootste gegoten terracottabeeld ter wereld zijn, en vier ton wegen. Overigens hangt binnen boven het altaar nog een 3,5 meter hoog kruisbeeld van dezelfde Gause: hij kon een iets grotere klus kennelijk best wel aan.


Arnost Gause, Christusbeeld, 13.5 meter hoog, 4 ton

Die toren staat los van de kerk, die de vorm van een Latijns kruis heeft: schip en dwarsbeuk. Maar tussen toren en kerk is een grote ruimte, atrium noemen ze dat, waarrond een open kloostergang. Een mooi concept is dat eigenlijk.

Binnen wordt vooral aan gotiek gerefereerd: er zijn spitsbogen over heel het schip, maar het interieur is echt niet licht, wat dan toch kenmerkend is voor de gotiek, en dan bedoel ik 'licht' in de betekenissen van 'klaar en helder' en ook 'niet zwaar'. Vlak onder de viering zit nog het meeste licht, en daar is dan ook geen kunstverlichting te merken. Maar de kleine spitsboogvenstertjes laten ook geen 'massa's' licht binnen.


Licht in de viering

Het schip zelf heeft wel kunstlicht nodig: de spitsbogen zijn zo massaal en weinig speels dat het tijdens een dienst niet anders kan. En zo krijg je, ondanks al die verwijzingen naar gotiek, toch het gevoelen dat deze kerk eerder romaans aandoet. Waar op zich niets tegen is, maar het is wel paradoxaal.


Gotiek met kunstverlichting

Naast het altaar nog meer 'couleur locale': een beeld van een garnaalvisser te paard, een ambacht dat hier nog altijd beoefend wordt,maar vooral voor de toeristen, vrees ik. Het is alleszins een traditie die met dit werkje in ere gehouden wordt, en dat is ook belangrijk.


Garnaalvisser te paard

Ik heb deze kerk kunnen bezoeken doordat er net een mis aan de gang was, mis die overigens bijna gedaan was. Na de dienst ben ik er met mijn scootmobiel grondig en bescheiden in rondgereden, tot op een ogenblik, toen alle gelovigen al buiten waren, plots alle lichten uitgingen. Maar iemand hoorde me kennelijk, en heeft me via de gehandicapteningang buiten gelaten. Daarna: kerk op slot, en niet meer te bezichtigen. Wat jammer is, maar begrijpelijk. Welke kerk is zonder kerkwacht tegenwoordig nog open? Niet dat alle mensen dieven zijn, maar er zijn kandidaten genoeg om eruit mee te nemen wat niet te heet of te zwaar is, en mooi en kostbaar genoeg tezelfdertijd. Respect voor 'mijn en dijn' is niet meer wat het ooit geweest is. 't Is de tijdgeest zeker? Helaas, helaas!

Geen opmerkingen: