Op, dit ogenblik, en nog tot 7 november, kun je in De Warande de tentoonstelling 'Rainbow Woman' van de Amsterdamse kunstenares Femmy Otten gaan bekijken. Voor ik er al iets over gezegd heb: volgens mij niet te missen, ongelooflijk goed vond ik het. Op zondag zijn er gidsen die de bezoekers begeleiden, wat een heel goed idee is: zij introduceren je met kennis van zaken in de poetica van Femmy Otten. Mijn gids heette An, kwam uit Brussel, erg bekwaam was ze, en open voor gedachtewisselingen over wat ik en zij zagen: Zeker een meerwaarde!
Laat ik maar onmiddellijk met de deur in huis vallen, met het beeld 'Rainbow Woman II' uit 2021, heel recent dus. Een zwangere, naakte vrouw zit in zichzelf gekeerd en tezelfdertijd geconcentreerd na te denken over haar toestand en over haar toekomst en die van het kind dat over afzienbare tijd geboren zal worden. Ze lijkt me op een of andere manier opgenomen, niet meer van deze wereld, op een tijdloze manier schijnt zij ook te reflecteren over haar leven en dat van haar baby, over de essentie, het mysterie van het leven. Tegelijk toont deze vrouw in haar naaktheid en afgezonderde positie de kwetsbaarheid van het leven. Ik vind het een formidabel beeld, een waar ik stil van en ontroerd door word. Met An had ik het over het feit dat de vrouw dichter bij het leven staat dan de man, zij draagt het in zich, dat voorrecht heeft de man niet. Daarentegen: Mannen voeren oorlog, niet de vrouwen, en talloze van hen verliezen hun kinderen, zonen of dochters. Dan leeft het idee dat moeders meer en dieper lijden dan vaders. Daarover kan natuurlijk ook gediscussieerd worden.
In een begeleidend foldertje lees ik: 'De kunstwerken van Otten getuigen van het verlangen om de vergankelijkheid te overstijgen. Ze is er zich ten volle van bewust dat dit bij voorbaat een verloren strijd is, maar streeft hier telkens opnieuw naar.' Die verloren strijd, dat mag wel zijn, maar ik heb het gevoelen dat Femmy Otten met dit beeld voor de eeuwigheid werkt.
Die amandelfiguren op haar buik, en hier ook op haar borsten, zijn een verwijzing naar andere figuren, onder andere naar het christendom, waar de amandel voor de onbevlekte ontvangenis staat. Zij zou voor die amandelfiguur geïnspireerd zijn door Piero della Francesca die in zijn 'Madonna del Parto' - letterlijk 'de madonna van de bevalling', beter 'Onze-Lieve-Vrouw zwanger' - het kleed van de zwangere Maria licht laat opengaan, waardoor een witte splitsing op haar buik ontstaat. Overigens: 'Bij Otten is de zwangerschap net wel gekoppeld aan seksualiteit en lichamelijkheid.' (uit de folder, daarover later)
Femmy Otten, Rainbow Woman II, 2021, bijenwas en pigment
Overigens doet dit werk me denken aan een gedicht van Ida Gerhardt: Wieg. Dat gaat zo:
Wieg
Geur van honing
en jonge melk
van een nestdiertje
dat slaapt.
Een ademhalen van dons
En speurbaar
aan de neusvleugels
aan de neusvleugels
de geur van wat gebeurd is:
geboorte,
geheim.
Dit gedicht staat in een andere toonaard, maar de inhoud is verwant.
Nog een citaat uit het foldertje:
'De kunstenares wil het geluk - wanneer het zich aan haar voordoet - vasthouden. Immers, wanneer wij kijken en luisteren naar kunstwerken, uit welke periode ook, dan is het mogelijk om een moment van perfect geluk te herbeleven via het kunstwerk. Op de zeldzame momenten waarop dat gebeurt, raken we diep ontroerd door de verbinding die we op dat moment voelen met een groter geheel.'
Dat is exact wat mij eergisteren zondag is, overkomen. Dat kan ik zelf niet beter formuleren.
Meer Femmy Otten in volgende blogs: zij is meer dan een tekst waard.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten