Ik citeerde de folder al: 'Bij Otten is de zwangerschap net wel gekoppeld aan seksualiteit en lichamelijkheid'. Dat zie je in een beeld uit lindehout: een man en een vrouw (de kunstenares en haar geliefde, ben je geneigd te denken) in een innige omhelzing, de twee kijken elkaar verliefd in de ogen. Tezelfdertijd: geen kinderen zonder seks. Ik moest bij dit beeldje onmiddellijk denken aan de twee geliefden van Luc van Soom op de Zeshoek in Turnhout: zelfde onderwerp maar andere inhoud. Dat meer dan levensgrote beeld drukt voor mij vooral kracht uit, vitaliteit, er lijkt wel een knalprestatie weergegeven te worden. Van teder contact is hier voor mij geen sprake: geef mij dus Femmy Otten maar.
Zonder titel, 2014, lindehout
Twee werken hangen schuin tegenover elkaar: '17 juni 2020' en 'Zonder titel (Emma)'. Het eerste is een aquarel waarin een jonge vrouw een kind op de wereld zet; tenminste de blauwgrijze bol interpreteer ik dan als onze, de blauwe planeet. In de beeldentaal van Otten staat die kleur zeer vaak voor water, waarzonder leven ook niet mogelijk is. Tussen haar billen komt een kinderhoofdje tevoorschijn, dat overigens tranen laat. Geen tranen zijn het, maar de uiteinden van moeders lange haren die ook uit de oogjes van de boreling schijnen te komen: haar staat bij Otten wel eens meer voor verbondenheid, denk ik dan. Je kunt ook denken aan een alternatieve navelstreng. Boven moeders hoofd zijn bladeren van de Japanse notenboom afgebeeld, of tempelboom, of ginkgo. De naam is misleidend: de boom kom oorspronkelijk uit China, en hij vormt geen noten als vruchten. Hij kan tot wel 40 meter hoog worden, en daarom werd hij in Japan bij tempels geplant. Maar het gaat hier ook over de bladeren: de boom en zijn bladeren staan symbool voor onveranderlijkheid, hoop, liefde, toverkracht, tijdloosheid en een lang leven. Otten verwerkt nog wel eens vaker elementen uit andere culturen en tijden in haar werk. (Deze informatie heb ik deels van de gids, deels van Wikipedia) Als je daar niet op gewezen wordt, ga je dat detail achteloos voorbij, terwijl het toch best betekenisvol is. Dank aan mijn gids, An. De aquarel baadt in een eerder mysterieuze sfeer, ook door het kleurgebruik.
17 juni 2020, aquarel op papier
Daartegenover het rugaanzicht van een kind, Emma, waarschijnlijk een van de twee dochters van Femmy Otten. Het mysterie is hier nog groter: ze kijkt van de toeschouwer weg, en de kleuren maken het geheel erg wazig. Zoals in dat gedicht van Ida Gerhardt: 'Geboorte, geheim'. Want wat voor kind krijg je? Een jongen, een meisje, hoe zal het er uitzien, hoe zal het zich ontwikkelen, wat voor een karakter zal het hebben of krijgen? Dat valt allemaal af te wachten: leven en het leven hebben geen programmaboekje.
Zonder titel (Emma), 2018, olieverf op doek
Nog een beeld uit lindehout, met een baby die aan de linkerborst gezoogd wordt. Je moet goed kijken, maar als je de foto vergroot, zie je de zuigeling wel. Deze vrouwentorso heeft geen hoofd: natuurlijk staat zij voor alle zogende moeders. En voor de innige band tussen moeder en kind, voor het geluk je kind zelf te voeden (als alles goed gaat natuurlijk), en voor de groei van het kleine kindje. Dit beeld richt ook de schijnwerpers op de moeder, die door de zwangerschap, de bevalling en het prille moederschap tal van zeer belangrijke veranderingen heeft ondergaan. Dat is iets dat de kunstenares ook onder de aandacht wil brengen: zonder vrouwen geen moeders, zonder moeders geen kinderen, geen toekomst. In een woord: zonder vrouwen geen mensheid!
Zonder titel (Emma), lindehout en potlood
Femmy Otten brengt een van de belangrijkste gebeurtenissen in een mensen leven zo op een ontroerende manier wel heel dichtbij! Fascinerend vind ik het. Allen daarheen dus.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten