zaterdag 29 juni 2013

Goya: Los Ensacados



Los ensacados

Een bijzondere ets uit 'Los Proverbios' vind ik 'Los ensacados', letterlijk 'diegenen die in de zak gezet zijn'. In informeel Belgisch-Nederlands taalgebruik betekent dat 'bedriegen', - ik weet niet of een dergelijke uitdrukking in het Spaans bestaat, het moet haast wel, zou ik denken - maar hier is meer aan de hand: Goya's mensen in zakken zijn compleet machteloos. Alleen hun hoofd is zichtbaar, hun handen kunnen ze niet gebruiken, de zak is om hun hals netjes dichtgeknoopt, ze zitten letterlijk gevangen en aan ontsnappen is niet te beginnen: ze zijn echt wel zeer fundamenteel bedrogen en bedot. Deze gevangenen - mannen en vrouwen - hebben geen lelijke, misvormde en afstotelijke gezichten zoals in veel etsen van Goya: hij lacht ze niet uit, bespot ze  niet, integendeel hij respecteert ze. Ze zien er normaal uit, maar dan wel zeer bang en gelaten. Het is het gewone volk, geknecht, verdrukt en weerloos gemaakt door vorst en kerk en staat.

Goya vertrekt natuurlijk van situaties uit zijn tijd, maar hij slaagt er telkens weer in ze over diezelfde tijd te tillen: een groot kunstenaar is hij.

Geen opmerkingen: