donderdag 8 november 2018

Reis naar Peru, dag 6 - A sanctuary en Sacsayhuaman

En weer bezoeken we iets dat niet echt iets met inca's te maken heeft, maar het is wel 'a sanctuary', en daar worden dieren vastgehouden. Jawel, 'a sanctuary' betekent ook 'een gebied waarin het verboden is wilde dieren te doden'; een wildreservaat, een natuurgebied worden ook door dat woord aangeduid. 'In earlier times a criminal could use a church as a sanctuary: wat wij asiel noemen dus. En zo is het verband met 'heilig' ook meteen duidelijk. Zo leer je nog eens iets bij.

We komen dus aan in het 'Ccochahuasi Animal Sanctuary', het 'Dierenasiel Ccochahuasi', dat zich sinds 2007 bezighoudt met het redden van mishandelde dieren, of exemplaren die gered konden worden uit de illegale handel in wilde dieren. Sommige soorten stonden op de rand van het uitsterven, bijvoorbeeld de Andescondor.  Bedoeling is dat die zich hier voortplant, en dat de jongen dan later vrijgelaten worden. Die condor is werkelijk een indrukwekkende vogel: vleugelspanwijdte zo'n 3 meter, hij doet je niet dadelijk aan kolibries of huismussen denken. Maar in Peru wordt hij zeldzamer: hij plant zich zeer traag voort, en kadavers van zoogdieren zijn als voedsel vaak ongeschikt door vergiftiging, en dan moeten de condors het stellen met het vlees van gehouden vee, maar daar is dan de medewerking van de landbouwers weer voor nodig. Natuurbescherming is dikwijls zoeken naar een moeilijk evenwicht, ook hier.


Onbeleefde condor

Een ander kwetsbaar dier dat ze hier hebben, is de brilbeer: hij behoort tot de enige berensoort die oorspronkelijk Zuid-Amerikaans is. Hij heeft een groot verspreidingsgebied, heeft zich aan zijn habitats goed aangepast, maar is toch de meest bedreigde berensoort.


Brilbeer aan de maaltijd

De vicuña is een kameelachtige zoals de lama en de alpaca: hij levert de fijnste wol van de drie. De Inca's beschouwden de vicuña als een zeer hoogstaand dier, en dat mocht dus niet bejaagd worden. De Spanjaarden deden dat echter wel - hebzuchtige westerlingen! - en daardoor raakte de soort bijna uitgestorven. Het was dan Simon Bolivar in hoogsteigen persoon die in 1825 door een wet het dier officieel beschermde: het was de eerste soort die dat in Zuid-Amerika officieel te beurt viel.


Grazende vicuña

Weer naar de mensen van vroeger, de Inca's. Een site die je naar men zegt niet mag missen, is die van Sacsayhuaman: toeristen wordt geleerd die naam uit te spreken als 'sexy woman', wat humor schijnt te zijn. Elf jaar geleden, in Egypte, werd Hatshepsut die daar ergens een tempel had, vertaald in 'hot chicken soup': zo hebben we toen gelachen dat we er bijna ingebleven zijn! Toeristen infantiliseren, ook een leuke sport!

Sacsayhuaman ligt 250 meter boven de stad Cuzco, dat is 3.500 meter boven de zeespiegel. Waarvoor dit bouwwerk diende, is niet met zekerheid geweten: een stad was het waarschijnlijk niet, een fort maakt een goede kans, maar het kan ook religieus van aard geweest zijn. De muren zijn in zigzagvorm gebouwd, zodat de plaats echt efficiënt verdedigd kon worden. Tegen de Spanjaarden hadden de Inca's dan weer geen verhaal, die hadden wapens waar ze niet op voorzien waren: sic transit gloria mundi, kunnen ze gedacht hebben, als ze Latijn hadden gekend, wat echter vrij onwaarschijnlijk is. Nu is nog maar 20 % van wat er ooit gestaan heeft te zien: verwaarlozing speelt daarbij een rol, en weer de Spanjaarden, die de stenen gebruikten voor wat ze zelf bouwden.

Als je kolossale muren wil bewonderen dan ben je hier aan het juiste adres: de Spanjaarden konden aanvankelijk niet geloven dat die mensenwerk was, en dachten dat dit het werk was van demonen of boze geesten. Het is ook meer dan een huzarenstuk: sommige stenen wegen 70 ton! De muur op onderstaande foto was oorspronkelijk 30 meter hoog. Aangenomen wordt dat Sacsayhuaman rond 1508 voltooid was.


Sacsayhuaman: muur ter verdediging

Een sterk staaltje van vakmanschap is ook dat die stenen, hele grote, grote en kleine, allemaal perfect in elkaar passen, zodat er in de voegen zelfs geen onkruid kan groeien. Zo'n gebouw kan bijgevolg wel tegen een stootje, of een forse stoot of schok van een aardbeving: ten bewijze daarvan: ze staan er nog altijd.


Bouw dat maar eens na

Onze gids Enrique, die liever Henri heette

Enrique had het natuurlijk ook over Pizarro, die in menige verwoesting in Peru de hand heeft gehad. Toen ik hem vroeg in wiens opdracht hij werkte, wie zijn baas was, bleef hij het antwoord schuldig, wat ik zeer eigenaardig vond. Tot grote vreugde van onze groep heb ik hem dan maar gezegd dat dat Keizer Karel was, in 1500 in Vlaanderen, meer bepaald in Gent geboren. Waar een klein landje groot in kan zijn, denkt men dan, maar zo kwam het niet over. Hoe dan ook, hij was een Spaanse Habsburger, zo verwant en verantwoordelijk hoeven wij ons niet te voelen. Maar de waarheid heeft haar rechten!


Terrasbouw, (een fort?) net voor een frisse douche

Sacsayhuaman en zijn muren: om bescheiden en nederig van te worden. De Muur van Geraardsbergen, dat is om mee te lachen!

Geen opmerkingen: