Vakantie: Brugge II - Basiliek

Zeer te smaken en te waarderen in Brugge is zeker ook de Basiliek van het Heilig Bloed, die bestaat uit de beneden- of Basiliuskapel en daarboven de kapel van het Heilig Bloed. Over die laatste kan ik niets vertellen, omdat ik er nooit geweest ben. Het gaat me dus om de benedenkapel, die graaf Diederik van de Elzas in de twaalfde eeuw liet bouwen: ze is zonder twijfel een van de oudste gebouwen van Brugge, en behoorlijk goed in oorspronkelijke staat bewaard. Ik kom er steeds weer onder de indruk van de eenvoud, de zuivere puurheid van het interieur: het lijkt me een beetje volmaakt.

Sint-Basiliuskapel: interieur

Boven de deur die toegang tot de kapel verschaft, bevindt zich - volgens mij - een van de mooiste stenen van Brugge. Hoewel 'steen' in deze omstandigheden een eigenaardig woord is: het gaat om een arduinen timpaan uit het jaar 1300 dat de doop van de heilige Basilius voorstelt. Die man was een kerkvader uit Turkije (Cappadocië) de vierde eeuw; anderen zien er dan weer de doop van Christus in de Jordaan in (ik heb zelf altijd gedacht dat het daarom ging). Het lijkt mij een eerste poging tot bas-reliëf in onze contreien, het ziet er zo naïef en onbeholpen uit dat het ontroerend is.

1300: de doop van Christus in de kabbelende Jordaan

Van datzelfde niveau getuigt een 'Madonna met Kind' in gepolychromeerd hout, ook uit 1300. Hier zie je al duidelijk invloed van de gotiek, vooral in de plooienval van de kleren, maar het gezicht van Maria heeft weinig uitdrukking, en het Christuskind dat ze op haar dij houdt, staat erbij als een houten Klaas: weinig leven zit erin, afgezien van de kleren is het een erg statisch beeld. Het begin van de beeldhouwkunst in het graafschap Vlaanderen moet dat ongeveer geweest zijn, denk ik, net zoals dat timpaan.

1300: Madonna met Kind

Dat je eigenlijk zomaar bij de oudste oorsprongen van kunst in Vlaanderen kunt komen, vind ik geweldig. Verleden jaar heb ik in het noorden van West-Vlaanderen al de getuigen van zeer vroege geschiedenis van het graafschap gezien, dit jaar maak ik hetzelfde mee, maar nu zijn het vooral uitingen van vroege kunst. Zoals ik min of meer al zei: ik vind het bijna ongelooflijk!