Kustgotiek: de toren blijft indrukwekkend
Het interieur dan: daar blijft nog maar twee derde van over. Na lang palaveren werd in de achttiende eeuw een derde van het schip afgebroken: de kerk was veel te groot geworden voor het bijna leeggelopen Damme. Dat interieur is natuurlijk gotisch van oorsprong, maar de beeldenstorm is hier, zoals in vele kerken in Vlaanderen, ook overheen geraasd, en in barokstijl heropgebouwd.
Nu eerder barok interieur
Toch hebben acht dertiende-eeuwse apostelbeelden de geuzen overleefd: ze zijn te vinden bijna tegen de zoldering van de kerk: de beeldenstormers konden er gewoon niet bij. Oorspronkelijk moeten er twaalf geweest zijn, maar de vier ontbrekende hingen natuurlijk in het afgebroken deel van de kerk. Waar ze gebleven zijn, dat is mij niet bekend. Maar echt oude kunstwerken zijn het, weer voorbeelden van het begin van de Vlaamse beeldhouwkunst.
Dertiende-eeuwse apostel
Andreas met andrieskruis
Vooral aan de gezichten van deze twee apostelen is te zien dat de beeldhouwers de kunst nog niet tot in de finesses beheersten. Hun hoofden zijn in verhouding ook duidelijk te groot. Toch blijf ik het prachtig vinden, zulke oude werken zomaar te zien te krijgen.
Damme heeft ook een Sint-Janshospitaal, dat echter niet de luisterrijke grandeur van dat van Brugge heeft. Vlaamse meubelen, aardewerk, liturgische voorwerpen en schilderijen kun je er bekijken. Een beeld springt er uit: het stelt de Heilige Margareta van Antiochië voor. Ze heeft een draak aan haar voeten: dat zou Satan geweest zijn, die ze natuurlijk overwon. Satan kwam een tweede maal, in de gedaante van een mooie jongeman. Ook die stuurt ze wandelen. Ze wordt dan op de gruwelijkste manier gefolterd, maar een wonder maakt haar weer helemaal gezond en ongeschonden, waarop zich vijfhonderd mensen bekeren, die dan weer prompt allemaal onthoofd worden: men keek niet op een spatje bloed in die tijden. Ten slotte ondergaat Margareta hetzelfde lot. Haar verhaal gelijkt wat op dat van dat van Catharina van Alexandrië: ook zij moest haar geloof afzweren om met een belangrijke ambtenaar te trouwen, wat ze natuurlijk niet deed. En die man is vanzelfsprekend de oorzaak van de twee Satans en alle ellende.
De Heilige Margareta van Antiochië
Uit die beeld is de onbeholpenheid van de vorige verdwenen: het gezicht heeft al best wat expressie: het is vroom, ingetogen en onthecht, bovenaards, zeg maar, wat bij een biddende heilige natuurlijk goed past. Maar haar kleren en de draak geven toch blijk van heel wat vakmanschap. Gotisch is dit beeld, uit circa 1450.
Damme is niet veel meer dan een ingeslapen klein dorp, maar je kunt er best interessante dingen vinden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten