Werbeek: het interieur

Als ik dan in de kapel sta, valt het me op dat ruimte veel groter is dan ik verwacht had: van buiten lijkt het niet zo'n groot gebouw, maar binnen valt dat best mee. In feite gaat het om een heuse, zij het kleine kerk, compleet met doksaal en orgel, preekstoel met klankbord (19de eeuw), kruisweg met de obligate veertien staties, altaar en communiebank: het is een verrassing voor me. De originele vloer met rode tegels (uit 1665) ligt er ook nog in. In 2008 is de kapel gerestaureerd, en dat hebben ze kennelijk goed gedaan. Het echte beeld van Onze-Lieve-Vrouw-ter-Sneeuw is helaas verdwenen: na meer dan drie eeuwen (in 1974, pas geleden dus) heeft een of andere onverlaat het gestolen, en het is nooit meer teruggevonden.


Dat de bedevaarten nog altijd plaats hebben: daar herinnert een stenen plaket aan. De pelgrims uit Eersel hebben die in 1961 laten aanbrengen; dat is ondertussen toch al vijftig jaar geleden.

Inmiddels: 350 jaar bedevaart

Die van Veldhoven hebben daar niet voor willen onderdoen: ze hebben een houten, geschilderd bas-reliëf in de buurt van de plaket laten hangen, met van onderen de woorden 'Veldhoven - Werbeek'. Een lezende Maria (?)  met gouden rok staat tussen links de kerk van Veldhoven, neem ik aan, en rechts de kapel van Werbeek.  In het venster boven de poort is een Maria met kind te zien. Het werkje is duidelijk het resultaat van grote volksdevotie, en het lijkt me jonger dan de Eerselse getuigenis.

Veldhovense volksdevotie

Het 'kerkje' met het vereiste comfort voor de pelgrims

Het eikenhouten altaar is in Lodeijk XVI-stijl, en zou bijgevolg uit de achttiende eeuw komen: overrompelend mooi vind ik het niet. De eiken preekstoel is dan weer negentiende-eeuws: opmerkelijk daaraan is het klankbord met de inspirerende Heilige Geest-duif.

Preekstoel met klankbord

De vier glas-in-loodramen zijn recent: uit 1937, en van de hand van Jan Huet, lid van de bekende kunstenaarsfamilie uit Wortel/Hoogstraten. Zij beelden de legende van Onze-Lieve-Vrouw ter-Sneeuw uit: op het meest linkse vindt Willem Verreyt het onbesneeuwde beeld, op het volgende zie je hoe hij aangevallen wordt door twee struikrovers, maar het als bij wonder overleeft. Naast het altaar zijn links en rechts nog twee 'oculi' te zien: rechts de heilige Anna die haar dochter erop wijst wie ze is, links Maria zelf met kind, ook o p n: ora pro nobis.

Anna onderwijst Maria

De Koningin der Hemelen met kind

Maar de grote ramen verdienen de meeste aandacht: het eerste wonder van de vondst, het tweede wonder van de aanval met goede afloop.  Alles in deze kapel druipt van de stichtelijkheid, tot in 1937 toe. Ik kan me indenken dat de pelgrims na een fikse voetmars echt wel onder de indruk moeten gekomen zijn, dat ze het gevoel hadden dat ze thuis kwamen, bij zichzelf dus. De clerus heeft altijd wel geweten hoe hij dat moest bereiken. Vrijheid door godsdienst, en de geestelijkheid was en bleef natuurlijk de baas, en had de macht. Maar ondertussen is de kapel van Werbeek toch een zeer waardevol schrijn, zo maar in het gehucht Werbeek. Je mag dat niet verloren laten gaan, vind ik dan, je zou het moeten koesteren, want je kunt er veel uit te weten komen.

Jan Huet: Willem Verreyt vindt het miraculeuze beeld

Afgeslagen aanval