Gestel, dat vlak bij Berlaar ligt, is een bezoek meer dan waard. Tot 1964 was het een zelfstandige gemeente, maar vanaf dat jaar maakt het deel uit van het grotere Berlaar. Het heeft nog een oud gemeentehuis, en daar ontmoet je een middeleeuwer, en nog niet de eerste de beste: over Jacob van Maerlant gaat het! En ook Hendrik Conscience wordt gehuldigd. Want in de gevel van dat oude gemeentehuis is een steen met een verrassende en interessante tekst ingemetseld. Die gaat als volgt:
Door Maria Berthout van Berlaer/ herkomstig van Gestel/ werd in 1313 aan Lodewijk van Vethem op gedragen/ de Spiegel Historiael van/ Jacob Van Maerlant 1291 * te voltooien/ waaruit de Slag der Gulden Sporen werd geschreven/ en voor het nageslacht vereeuwigd door/ Hendrik Conscience in zijn Leeuw van Vlaanderen - 18 september 1938 - * 1291 het jaar dat Van Maerlant stierf
Voor een oude germanist is dat een ongelooflijke ontdekking. Dat die steen in 1938 geplaatst werd is ook geen toeval: dat is precies 100 jaar na het verschijnen van 'De Leeuw van Vlaanderen'! Bouwen aan de Vlaamse identiteit tot in de kleinste dorpen zullen we dat dan maar noemen. Ik zal er Bartje eens heen sturen, wie weet tot welk inzicht komt die daar! Hoe dan ook: in Gestel kom je plotseling in het midden van de Nederlandse literatuurgeschiedenis terecht.
De gedenksteen voor de Spiegel Historiael en de Leeuw van Vlaanderen
Het toeval wil dat ik me voor mijn 50ste verjaardag een 'Spiegel Historiael' cadeau gedaan heb, een boek met miniaturen uit het handschrift dat in Den Haag bewaard wordt. Fragmenten uit de middelnederlandse tekst worden uitgelegd, woorden verklaard. Zo komt de strijd van Karel de Grote met de heidense ridder Agolant aan bod: in Spanje wordt die uitgevochten. De omslagillustratie is een foto van de miniatuur over dat conflict.
Den strijt van Karle ende Agolande
Genoeg uitgeweid: ik zou het over Gestel hebben. Op het centrale pleintje staat een schandpaal: dat is niet zo'n eigenaardigheid, wel dat die pas geplaatst is in 1779, 10 jaar voor de Franse Revolutie. Wanneer ik me verwonder over dat late jaar, zegt Yves, ad rem zoals altijd: 'Ja, maar hier hebben ze geen Franse Revolutie gekend!'. Niveau hebben onze uitstappen doorgaans, dat wel.
De schandpaal uit 1779
De Sint-Lambertuskerk is interessant, maar je kunt ze alleen in groep bezichtigen: dat kost € 20, en voor een groep van 2 personen vonden we dat toch iets te duur. De oudste delen van het gebouw dateren al uit de vijftiende eeuw: de toren vermoed ik. Maar heel het kerkje is wel aantrekkelijk.
De gotische Sint-Lambertuskerk
Rond de kerk ligt het kerkhof, met enkele merkwaardige beelden. Zo is er een dat de Boerenkrijg herdenkt: op de sokkel lees je: 'Ter Gedachtenis/ der Inwoners onzer Gemeente/ die streden voor Goddienst/ en Vaderland in den Boerenkrijg/ 1789-1889'. (nvdr: geen tikfouten hier)
Het beeld dat herinnert aan de Boerenkrijg
Aan het 'Hof van Rameyen staat een bord dat het ook over de Boerenkrijg heeft: die plaats ligt op het Boerenkrijgpad. Er moet hier ooit stevig gevochten zijn tegen de Fransen. Nu straalt het gehucht niets dan pais en vrede uit, waar niemand tegen kan zijn. Merkwaardig toch wel dat je in zo'n klein dorpje zowel met literatuurgeschiedenis en de geschiedenis geconfronteerd kunt worden. Zo maak je op je wandelingen telkens iets anders mee, en vervelen doet het dan zeker niet.
Uitleg over een conflict in de Boerenkrijg
En met de La Chouffe later in café 'De Poemp' voelen we ons weer helemaal Belgisch, echte vaderlanders zijn we, tot spijt van wie 't benijdt! En we drinken op Vorst, op Vrijheid en op Recht! Oprecht? Daar piekeren we nog over.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten